Aşçıbaşı Nedir?
Aşçıbaşı kelimesi yiyecek pişmesini meslek edinen yada yiyecek pişirip satan hiç kimseye Aşçı kelimesinden türemiştir. Beraber çalışan birkaç aşçının başı yada bir lokanta yada evde yiyecek pişirmekle görevli hiç kimseye de Aşçıbaşı denir. Aşçıbaşı, bilhassa saraydaki mutfak hizmetleri amiridir.
Zamanı
Aşçıbaşı kelimesi zamanı metinlerde “aş başçı, aş başçısı, aş işçisi, hansalar ve ahçıbaşı” olarak geçer. Selçuklularda aşçıbaşına “emir-i çaşnigir” denirdi. Aşçıbaşının zamanı, yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Zamanı metinlerde, Aşçıbaşıların hükümdarların sofralarını hazırladığı, yemeklerin pişirilmesine nezaret etmiş olduğu ve yemeklerin zamanında ve usulüne uygun şekilde sunulmasından görevli olduğu yazılıdır.
Görevleri
Aşçıbaşının görevleri, matbah şu demek oluyor ki mutfağın sevk ve idaresi ile yemeklerin pişirilmesine nezaret etmek, hükümdarın sofrasını kurdurup, kapucubaşının kontrolünde yiyecekleri huzura çıkarmaktı. Aşçıbaşı, yamak denilen destek, işçi ve hizmetçilerle beraber emek harcayarak, yemeklerin temiz ve zehirlenmelere karşı güvenli olduğundan güvenilir olurdu. Aşçıbaşı ek olarak yemeklerin zamanında ve usulüne uygun şekilde takdim edilmesinden görevli idi.
Kutadgu Bilig’de aşçıbaşı ve hizmetleri hakkında şu kıymetli bilgiler yer almıştır: Aşçıbaşı gözü tok ve gönlü varlıklı olmalı, temiz olduğu benzer biçimde, yüzü ve gözü de ay benzer biçimde parlamalıdır. Aşçıbaşı takva sahibi, din ve şeriati (İslamiyet) tanır bir kimse olmalıdır ki, bu şekilde insanlardan doğruluk gelir. Eğer aşçıbaşı dürüst biri eğer olmazsa onun yardımcıları da dürüst olmaz. Aşçıbaşı akıllı ve bilgili olmalı, yiyecek vakti ulaşınca elini acele tutmalı; usul ve erkanı dairesinde hizmeti ile girip çıkarken daima önüne bakmalıdır.
Netice olarak, Aşçıbaşı kelimesi, yüzyıllar süresince mühim bir görevi ifade etmiştir ve günümüzde de yiyecek sektöründe mühim bir pozisyon olarak kabul edilmektedir. Aşçıbaşılar, yiyecek pişirme teknikleri mevzusunda uzmanlaşmış ve yemeklerin hazırlanmasından sunulmasına kadar her aşamada vazife almaktadırlar. Ek olarak, kaliteli ve leziz yemeklerin hazırlanmasında da mühim bir rol oynamaktadırlar. Yiyecek sektöründe başarıya ulaşmış olmak isteyen işletmelerin, kaliteli ve tecrübeli Aşçıbaşılar ile emekleri büyük ehemmiyet taşımaktadır.
