Daha önce de size aktardığımız gibi, NASA’nın 55 yıl sonrasında Ay’a yeniden insan gönderme amacında olduğu Artemis görevlerinin istenen sürede gerçekleşmesi zor görünüyordu. Beklenen oldu ve NASA, görevleri erteledi.
9 Ocak günü NASA’nın telekonferans yöntemiyle düzenlemiş olduğu basın açıklamasında, 4 astronotun Ay yörüngesinde dönerek Dünya’ya geri dönmesi planlanan Artemis 2 görevi, Kasım 2024’ten Eylül 2025’e ertelendi. Apollo 17 görevinden sonrasında Ay’a ilk insanlı inişi gerçekleştirmesi beklenen Artemis 3 görevi de hedeflediği 2025’in son aylarından, Eylül 2026’ya ertelenmiş oldu.
Açıklamada NASA Başkanı Bill Nelson şunları söylemiş oldu: “Güvenlik bizim birinci önceliğimiz ve Artemis ekiplerine, ilk kez meydana getirilen geliştirmeler, operasyonlar ve entegrasyonlarda yaşanmış olan zorlukları aşmaları için, Artemis 2 ve 3’e daha çok vakit tanıyacağız.” Nelson ek olarak Artemis 4 görevinin ertelenmediğini ve hedef olarak 2028’in Eylül ayında Ay’a yeniden gitmeyi istediklerini de söylemiş oldu.
Mevzuyla ilgili söz alan NASA Başkan Yardımcısı Jim Free ise kararın Artemis 2 vazife ekibinin güvenliği sebebiyle alındığına vurgu yapmış oldu: “Güvenliğin bizim için bir numaralı öncelik bulunduğunu vurgulamak isterim. Başkanımızdan ve öbürlerinden de onlarca defa duydunuz. Arkadaşlarımızı ve çalışanlarımızı bu göreve yollarken, mümkün olan en güvenli şekilde fırlatma halletmeye kendimizi adadık. Hazır olduğumuzda fırlatmayı da gerçekleştireceğiz. Mürettebat, onların güvenli bir halde geri dönmelerini sağlamak için yapmamız ihtiyaç duyulan işlere odaklanmamızın ne kadar mühim bulunduğunu bizlere devamlı hatırlatan yegane şey.”
NASA’nın Ay’dan Mars’a programından görevli yönetici yardımcısı Amit Kshatriya da, ajansın Artemis 2 öncesinde hala kontrol edip geliştirdiği çeşitli sistemleri sıraladı. Bunların içinde Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki daha süratli yakıt yüklemeyi elde eden yeni altyapılar, mürettebatın giriş ve çıkışını sağlayacak yeni sistemler, yeni bir iptal sistemi ve yeni yaşam destek sistemi yer ediniyor.
Problemler da çıkmış
Kshatriya, Artemis 1 kontrol uçuşunda yaşanmış olan ısı kalkanı problemlerine da değindi. Isı kalkanının atmosfere dönüşte Orion’u yeterince koruduğu, sadece çoğunun uzay aracından ayrıldığını belirtti: “Isı kalkanından çıkan bazı kömür parçalarının normalin haricinde koptuğunu gördük, bunu beklemiyorduk. Isı kalkanı, halihazırda ayrılması beklenen bir malzemeden yapılıyor ve kömürleşmesi planlanıyor. Sadece bu kömürün bazı parçalarının araçtan ayrılması, beklediğimiz şekilde gerçekleşmedi.“
Bunların haricinde Kshatriya, Artemis 3’teki Orion uzay aracının içindeki yaşam destek donanımının da değişmesi gerekeceğini, bunun da kapsülün içindeki bir çok sistemin sökülüp, değişik sistemlere erişilmesiyle yapılabilecek yorucu bir işlem bulunduğunu belirtti. Ek olarak mürettebatın iptal sisteminde bulunan ve kapsülü roketten ayıran elektrik sisteminde beklendiği benzer biçimde çalışmadığını da söylemiş oldu.
Artemis 2 ne meydana getirecek?
Fırlatıldığında, Artemis 2 göreviyle dört kişilik mürettebat Ay’ın çevresinde dönerek Dünya’ya geri dönecek. Ekipta kumandan Reid Wiseman, pilot Victor Glover, vazife uzmanı Christina Koch’tan oluşan 3 NASA astronotuyla, Kanada Uzay Ajansı’ndan astronot Jeremy Hansen yer alacak.
Gecikmelere karşın NASA, Artemis 2 için heyecanını koruyor.
Space.com‘un haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
