Mars koşulları bir robot için bile zor.
Bazı okuyucularımızın da anımsayacağı suretiyle NASA’nın deneysel helikopteri Ingenuity Ocak ayında düştü ve tarihe geçen dünya dışı misyonu sonlanmış oldu.
Başka bir gezegende motorlu ve kontrollü uçuş icra eden ilk vasıta olan Ingenuity, kurumuş bir dere vadisinin kumla kaplı düzlüklerine sert bir iniş yapmadan ilkin tam 72 kez uçtu.
Earlier today, the @NASAPersevere rover captured a high resolution image of the Ingenuity using the SuperCam RMI instrument.
One rotor blade is broken off completely, the others have damaged tips.Credit: NASA/JPL-Caltech/LANL/CNES/IRAP/Simeon Schmauß pic.twitter.com/lZ1Qd0Tg7r
— Simeon Schmauß (@stim3on) February 25, 2024
Perseverance bulgu aracının çekmiş olduğu ilk görüntüde, sağ tarafta Ingenuity’yi kalan rotorlarıyla beraber görebilirsiniz. Metrelerce ötede, solda ise Mars kumunun içinde yatan kopmuş rotor görülüyor.
İlk fotoğraflar Ingenuity’nin rotorlarında bir miktar hasar bulunduğunu gösteriyordu. Perseverance bulgu aracı tarafınca çekilen yeni görüntüler ise sert inişin helikopterin temel rotorlarından birini tamamen kopardığını ortaya koyuyor. Aşağıdaki NASA görüntüleri jeo-görsel tasarımcı Simeon Schmauß tarafınca işlenip iyileştirildi.
Schmauß, toplumsal medya hesabından paylaşmış olduğu “Bir rotor kanadı tamamen kopmuş, diğerlerinin uçları hasar görmüş” diye yazdı.
Ingenuity’nin 47. uçuşundan görüntüler
Helikopter, kaya şeklinde nesnelerin yerini tespit eden bir yazılım kullanarak yönünü belirliyordu. Çölün aracın otonom navigasyon sisteminde kafa karışıklığı yarattığı düşünülüyor.
Kumlu arazinin büyük seviyede ‘özelliksiz’ bulunduğunu belirten NASA, “Arazideki ayırt edici özellikler azaldıkça, Ingenuity’nin etrafta başarıyla manevra yapması zorlaşıyor. Ekip, bu bölgedeki arazi yapısının anormal inişin temel sebebi olduğuna inanıyor” açıklamasında bulunmuş oldu.
Ingenuity her şeye karşın vazife süresince son aşama başarılıydı. Mars çölünde ilkel yaşamın ipuçlarını arayan Perseverance bulgu aracı için kıymetli bir ‘gözcü’ bulunduğunu kanıtladı. Bulgu aracı yüzeyde dolaşırken Ingenuity yukarıdan incelenmeye kıymet hedefler buluyordu.
Dahası sıkıntılı Mars koşullarında uçuşun mümkün olabileceğini gösterdi. Zira son aşama ince bir atmosfere haiz olan kızıl gezegende kaldırma kuvveti yaratmak oldukca zor ve herhangi bir şeyi uçurmak hakkaten büyük savaşım gerektiriyor.
Gelecek yıllarda NASA, Mars semalarında bir tayyare bile uçurabilir. Şu anda bilim adamları Ingenuity’nin başarılarından esin alan inovatif bir çift kanatlı vasıta üstünde çalışıyor.
Mark Kaufman, Mashable’da editör.
