Dijital araçların yaşamımıza girmesi ve aşırı kullanımı sebebiyle ortaya çıkan fiziki ya da durumsal rahatsızlıklar, değişimler yada semptomlar uzmanlar tarafınca “dijital hastalıklar” olarak adlandırılıyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya ve İletişim Bölüm Başkanı Prof. Dr. Deniz Yengin, dünyada 6 milyar web, 5 milyar akıllı telefon ve 4.5 milyon toplumsal ağ kullanıcısı bulunduğunu belirtiyor. Yengin’e gore, artık insanlık için toplumsal bir ağa bağlanmak bir tercih değil gereklilik. Bu durum da dijital hastalıkların artışına niçin oluyor.
Prof. Dr. Deniz Yengin
BAĞIMLI MIYIM TEK TİP Mİ
İnsanların “Bağımlı mıyım yoksa tek tipleşiyor muyum?” ikileminde bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Yengin, şu detayları veriyor: “Eğer interneti günde 4 saate kadar kullanıyorsanız bağlısınız sadece 4-10 saat arası kullanıyorsanız bağımlılığa doğru gidiyorsunuz anlamına gelir. Bu süre 16-17 saati buluyorsa tek tipleşiyor ve onun bir parçası haline geliyorsunuz. En çok da fazla bunu konuşuyoruz aslen. İnsanlarda yeni hastalıklar ortaya çıktı. Örnek olarak telefonsuz kalma korkusu ‘nomofobi’ olarak adlandırılıyor. WhatsAppitis diye bir hastalık da var, aşırı WhatsApp kullanımı anlamına geliyor. Dijital dünyadan kendini soyutlamak için ise dijital minimalizm terimi kullanılıyor.”
‘PAYLAŞMA’ HASTALIĞI
m Prof. Dr. Deniz Yengin, aileleri de uyarıyor: “Öğrenciler için en mühim dijital hastalıklardan biri ekran bağımlılığı. Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın kararıyla cep telefonları en azından okulda ellerinde olmayacak. Öğrencilerin elinde telefon olması derste konsantrasyonu etkiliyor. Okul haricinde ise yararlı kullanım aileler tarafınca desteklenmeli. Bunun için toplumsal medyayı minimum bir ebeveynin de iyi kullanabilmesi lazım. Çocuğun dijital platformlardaki davranışları takip edilmeli, mahremiyetine itina gösterdiğinden güvenilir olunmalı. Ayrıca ailelerin ‘shareparenting’ adı altında çocuklarını sürekli paylaşma durumuna da son vermesi gerekiyor. Dijital dünyadan birazcık uzaklaşabilmek için karşı karşıya kontakt ve alternatif etkinlikler yapılmalı.”
OYNAMADAN DURAMIYORLAR
Oyun bağımlılığı da daha değişik bir durum. Şundan dolayı oyunun kendine ilişik kuralları var. Büyülü çember diyoruz. Aynı anda değişik ortamlarda online oluyorlar. Çocuk, hem tabletten oyun oynuyor hem de cep telefonundan oyunu iyi mi oynayacağını konuşarak dostlarıyla kontakt kuruyor. Çocuklar çoklu ortamın içine entegre olmuşlar. Aynı anda dört beş sistemin içindeler. Ekran ya da oyun bağımlılığı bitmeyecek. Teknoloji arttıkça değişik değişik türevleri ortaya çıkacak. Biz bundan 30 yıl ilkin tv bağımlılığını konuşuyorduk. Bir 10 yıl sonrada dijital hızla gelişen teknolojinin değişik uzantılarıyla karşı karşıya kalacağız. Fakat dünyadan elimizi eteğimizi çekemeyiz. Bu sistemleri mecburi olarak kul-lanacağız. Mühim olan bunu yaparken her anlamda kendimizi korumayı da öğrenmek.
