Karayolu tünelleri içinde ve yaklaşımında, dikkat etmesi ihtiyaç duyulan hususları, olağan dışı durumları (kaza, yangın, sis vb.) kullanıcılara aktarılması için değişik sistemler ve yöntemler bulunmaktadır.
Bu sistemlerden sesli bilgilendirmelerden bundan önceki sayımda bahsettiğim için bu yazımda görsel bilgilendirme, yönlendirme ve uyarı ekipmanlarından bahsedeceğim. Bu ekipmanların tamamı güncel karayolu tünellerinde ve yaklaşımlarında bulunmaktadır.
Değişken Bildiri İşaretleri (DMİ)
Tünel yaklaşım yolunda, tünelde gerçekleşen olayların kullanıcılara aktarılması için tesis edilir. Temelde RGB LED’lerden oluşan bu ekipmanda LED önünde optik eleman bulunmaktadır.
Optik eleman (mercek) yardımıyla LED ışığının kullanıcılar tarafınca görünürlüğü arttırması sağlanmaktadır. Optik elemanın değişik tipleri bulunmakta olup ekipmanın yerleştirileceği lokasyon ve projeye nazaran nazaran değişim gösterebilmektedir.
Değişken ileti işaretleri birçok durum için kullanıma hizmet etmektedir. Bunlardan bazıları yüksek gabarili araçların optik gabari ölçer ile algılanarak tünele girmemesi mevzusunda uyarılması, tünel içindeki kazaların, bakım/onarım faaliyetli için meydana getirilen şerit kapamalarının, hava olaylarının (sis, kar, buzlanma vb.), trafik yoğunluk durumunun kullanıcılara aktarılması olarak sıralanabilir.
Kullanıcılara ileti aktarılması denetim merkezinde bulunan personeller tarafınca manuel olarak yapılabildiği şeklinde tünel senaryoları kapsamında otomatikman hazır ileti vizyonu de yapılabilmektedir.Günümüzde bir çok projede değişken ileti işaretleri tünel giriş portalı öncesine ve tünel yaklaşımındaki son kavşak öncesine konumlandırılmaktadır.
Bu sayede yüksek gabarili araçlar, tünelin kapanmasına sebep olan durumlarda kullanıcılar kavşaktan çıkış yapabilmektedir. Son zamanlarda daha ufak boyutta değişken ileti işaretlerin tünel içine yerleştirildiği projeler görmekteyiz.
Değişken Trafik İşaretleri (DTİ)
Tünel yaklaşım yolu ve içine hız limitleri ve kapalı/açık şeritlerin vizyonu için değişken trafik işaretleri tesis edilmektedir.
Tünel yaklaşımında ve içinde hız sınırının önemini Tünellerde Güvenli Ulaşımın Anahtarı Aydınlatma yazımda bahsetmiştim. Bu sebeple değişken ileti işaretleri güvenli gezi için mühim ekipmanlardır.
Değişken trafik işaretleri de değişken ileti işaretlerine benzer şekilde LED kullanılarak oluşturulmaktadır. Sadece değişken ileti işaretlerinden değişik olarak durağan(durgun) renklerde ve daha evvel belirlenmiş durağan(durgun) biçim ve işaretleri göstermektedirler. Değişken trafik işaretleri değişik hız sınırlarını ve şerit kapalı/ açık işaretlerini kullanıcılara aktarmaktadır.
Düzgüsel koşullarda ilgili yönetmeliklerde belirtilen 80-90 km/h hız sınırı bu işaretlerde gösterilirken tünelde meydana getirilen emek verme, kaza şeklinde durumlarda değişik hızları göstermektedir.
Şerit bilgilerinin kullanıcılara aktarılmasında genel olarak açık şeritlerde yeşil renk “↓” işareti, kapalı şeritlerde kırmızı renk “X” işareti, şerit kapatma yaklaşımında sarı (amber) renk “↘↙ ” işaretleri ile kullanıcılara bilgilendirme ve yönlendirme yapılmaktadır.
Değişken ileti işaretlerinde olduğu şeklinde değişken trafik işaretlerinde de kullananların yönlendirilmesi denetim merkezinde bulunan personeller tarafınca manuel olarak yapılabildiği şeklinde tünel senaryoları kapsamında otomatikman da yapılabilmektedir.
Değişken trafik işaretleri yolun çift yönlü olarak işletilmesi durumu için iki tarafında da trafik ve hız işaretleri bulundururlar. Bu sayede bakım, onarım, kaza yada yangın şeklinde durumlarda trafik akışı tek tüpte olsa dahi kullanıcılar görsel olarak bilgilendirilirler.
Durağan(durgun) Yönlendirme İşaretleri
Tünel içinde acil durumlarda kullananların tahliyesi tünel içi acil geçiş/kaçış yolları ve tünel portallarından yapılmaktadır. Bu geçişlerin, kaçış itikametlerinin vizyonu için acil kaçış yönlendirme levhaları kullanılmaktadır.
Bu levhalar tünel duvarlarında durağan(durgun) olarak bulunmakta olup kullanıcılara en yakın kaçış noktasını göstermektedir. Bu levhalar tünel sağ ve sol duvarlarında bulunmakta olup trafik istikametine nazaran sağ duvarda olan levha ışıklı, sol duvarda olan levha ışıklı yada reflektif olarak seçilmektedir.
Yönlendirme levhalarının üstünde acil kaçışın ne kadar uzakta olduğu metre cinsinden belirtilmektedir. Bu sayede birçok kaçış noktasından hangisinin daha yakın bulunduğunu kullanıcılar görebilmektedir.
Bilgilendirme İşaretleri
Tünel içinde bulunan ekipmanların kullanıcılar tarafınca fark edilmesi ve acil durumlarda kullanılması için yangın dolapları, SOS kabinleri şeklinde noktalara ışıklı levhalar yerleştirilmektedir. Bu levhaların üstünde kullananların rahatça anlayabileceği semboller bulunmaktadır.
LED’li Bordür Butonları
LED’li bordür butonu tünel içinde adım atma yolu üstünde bulunan ve kullanıcılara yol sınırlarını gösteren ekipmanlardır.
Yol butonları tünel sağ adım atma yolunda kırımızı ve sol adım atma yolunda beyaz olacak şekilde yerleştirilmektedir. Bu LED’ler yardımıyla kullanıcılar tünel yol sınırlarını ve virajlı bölgeleri rahatça algılayabilmektedirler.
Bordür butonları çift yönlü olarak tasarlanmaktadır. Sağ bordürde bulunan kırmızı butonun arka kısmı beyaz olarak iş yapmaktadır. Bu sayede aynı tüp içinde çift yönlü trafikte, trafik akışına nazaran sağ bordür devamlı kırmızı renk ile gösterilmiş olacaktır.
Düzgüsel işletme durumlarımda LED’li bordür butonları durağan(durgun) şekilde yanarken kullananların dikkatini çekmesi için tünel senaryoları kapsamında flaşör şeklinde yanıp söner olarak da kullanılmaktadır.
Sis Uyarı İşaretleri
Tüneller genel olarak dağ/tepe geçişleri için yapılmaktadır. Bu sebeple tünellerin bulunmuş olduğu bölgelerde sis vakasının gözükmesi yüksek olasılıktır. Sis oluşumunda kullananların yol sınırlarını görebilmesi tünel yaklaşım yollarına sis uyarı sistemi tesis edilmektedir. Sis uyarı sistemi temelde yanıp sönen sarı renkli trafiğin ışığıdır. Yüksek parıltı ile sis durumlarında kullananların yol sınırlarını anlayabilmesini hedeflemektedir.
Sis uyarı sistemi yol uygunluğuna nazaran tünel yaklaşım ve uzaklaşma yollarının hem sağ hem sol eksenlerine konumlandırılmaktadır. Karayolu tüneli bölgesinde kullananların uyarılması, bilgilendirilmesi için birçok sistem bulunmaktadır.
Bu sistemler yardımıyla kullanıcılara tünel içinde olan vakalara, dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan hususlara, takımlar ile kontakt kurabilecekleri noktalara, kaçış noktalarına görsel olarak dikkat çekilmesi ve kullananların güvenli şekilde gezi etmeleri sağlanmaktadır. Güvenli ve konforlu bir seyahat için tüm bildirimler takip edilerek uyarılara uyulması gerekmektedir.
Görüşmek dileğiyle…
