Dünyanın en popüler anlık mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ın ilk olarak Kolombiya ve Singapur’da kullanıma sunmuş olduğu ‘Kanallar’ özelliği, 150’den fazla ülkede erişime açıldı. Artık Türkiye’de de kullanıcılar kendi yayınlarını oluşturabiliyor.
Bu özellik kullananların kanal oluşturarak duyurularını yayınladıkları bir grup sohbeti benzer biçimde çalışıyor. Pek oldukca spor kulübü, haber sitesi, ünlüler ve firmalar de bu alanda yerlerini almaya başladı.
Meta Platforms tarafınca meydana getirilen açıklamada “150’den fazla ülkede Kanallar’ı kullanıma açarak size önemsediğimiz güncellemeleri sunmanın heyecanını yaşıyoruz. İnsanların direkt WhatsApp’ta takip edebileceği binlerce kuruluşa, spor takımına, sanatçıya ve düşünce liderine merhaba diyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Uzmanlar ise hızla popülerleşen bu özelliğin kullanıcıları bazı tehditlerle karşı karşıya bırakabileceği mevzusunda uyarıyor. Peki bu tehditler neler?
Mevzuyu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Teknolojileri Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık ve Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile mercek altına aldık.
WhatsApp’ta kanal açmak için ilk olarak uygulamanın son sürümüne haiz olmanız gerekiyor. Peşinden uygulamanın içindeki ‘Güncellemeler’ menüsüne girin. Kanallar seçeneğinin yanında bulunan butonuna tıklayın. Burada ‘Kanal oluştur’ seçeneği karşınıza çıkacak. Kanal oluştur butonuna bastıktan sonrasında istenen detayları girerek kanalınızı açabilirsiniz.
WHATSAPP’IN KANALLAR’INI TELEGRAM’DAKİNDEN AYIRAN ÖZELLİKLER NELER?
WhatsApp’ta gördüğümüz bu yeniliğe aslen çok da fazla yabancı değiliz. Telegram’da da benzer bir özellik bulunuyor. Peki iki uygulamanın farkları neler?
“Dünya genelinde oldukca fazla kullanıcısı olan Telegram, uzun süre ilkin kanal modeline geçiş yapmış oldu” diyen Osman Demircan, “Geçiş yapmakla kalmadı kanalın otomatikman kurucusu tarafınca yönetilebilmesi için lüzumlu olan alt yapıları da kurdu. Hatta Telegram üstüne kanal sahipleri ufak çapta programlar da geliştirebiliyor. Hal bu şekilde olunca Telegram, kullanım kolaylığından oldukca yasadışı işler için kullanılan bir yapıya dönüştü. WhatsApp’ta işler şu an oldukca stabil bir halde aşama kaydediyor. Yalnız kanal sahibinin paylaşım yapmış olduğu ve iştirakçilerin paylaşımları takip etmiş olduğu daha kolay bir yapıda çalışıyor” ifadelerini kullandı.
WhatsApp kanallarının Telegram kanallarından birazcık değişik olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Ali Murat Kırık ise iki uygulamanın emek verme prensiplerine ilişkin şu teknik bilgileri paylaştı:
“WhatsApp’ta kanal yöneticisi, tüm iştirakçilerin görebileceği mesajları gönderebilir. Telegram kanallarında ise seçili ve ek yöneticiler ileti gönderebilir. WhatsApp’ta kanal yöneticisi tarafınca belirlenen bir katılımcı sınırı bulunuyor. Bu sınır, kanalın türüne ve amacına bağlı olarak değişebilir. Telegram kanallarında ise kanalın katılımcı sayısında herhangi bir sınırlama bulunmuyor. WhatsApp kanalları, varsayılan olarak her insana açık. Sadece kanal yöneticileri, kanalı hususi olarak ayarlayabilir. Telegram kanalları ise varsayılan olarak hususi. Fakat kanal yöneticileri, kanalı her insana açık olarak da ayarlayabilir.”
‘EN BÜYÜK TEHLİKE KURUMLARIN İSİMLERİ KULLANILARAK AÇILAN KANALLAR OLACAK’
“WhatsApp Kanallar ile ilgili en büyük çekince kurumların adları kullanılarak oluşturulan kanallar olacak” diyen Osman Demircan, “Firmanın asla haberi yokken adı kullanılarak açılmış bir kanal ve katılımcısına gönderilen bağlantılar apayrı bir dolandırıcılığın yolunu açabilecek özellikte. Benzer şeyler öteki mesajlaşma uygulamalarının kanallarında da yaşandı. Fakat dünya üstünde milyarlarca kullanıcısı olan WhatsApp benzer biçimde bir uygulamada bu durum daha büyük sıkıntılar yaratabilecek benzer biçimde görünüyor” dedi.
KRİPTO BORSALARI GİBİ DAVRANAN KANALLARA DİKKAT!
Telegram üstünde sıkça karşılaşılan bahis sitesi görünümlü kanallar üstünden meydana getirilen dolandırıcılıkların bir benzerinin WhatsApp Kanallar’da da yaşanmasının oldukca ihtimaller içinde olduğuna dikkat çeken Demircan, “Bunların yanında kripto borsaları benzer biçimde davranan kanallar ve sözde tüyolar veren kripto para yatırımcıları gene oldukca fazla vatandaşın dolandırılmasına niçin olacak. Birçok dolandırıcı, kanallar üstünden data veriyormuş benzer biçimde göstererek vatandaşların kişisel verilerini ve paralarını çalma girişiminde bulunabilir” ifadelerini kullandı.
‘ALIŞVERİŞ DOLANDIRICILIKLARI İÇİN ORTAM ÇOK MÜSAİT’
“Kanallar, kullanıcıları düzmece ürünler yada hizmetler satın almaya ikna etmek için kullanılabilir” diyen Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “WhatsApp kanallarında alışveriş dolandırıcılıkları için ortam oldukca uygun. Bu dolandırıcılıklar, çoğu zaman yüksek indirimler yada parasız ürünler vadederek çalışır” dedi. Doç. Dr. Kırık, şöyleki devam etti:
“Mesela siber dolandırıcılar, düzmece bir ürün yada hizmetin reklamını meydana getiren bir kanal oluşturabilir. Kanalda, yüksek indirimler yada parasız ürünler vaat ederek kullanıcıları satın almaya ikna etmeye çalışabilir. Kullanıcılar, dolandırıcıların verdiği bilgilere güvenerek ödeme yapabilir. Bunun üstüne dolandırıcılar bu meydana getirilen işlem sonrası kanalı kapatabilir ve sırra kadem basabilirler. Nitekim bunun örnekleri geçmişte Telegram’da oldukca fazla yaşandı. Bu yüzden kanallarda, satıcının yazışma bilgilerini, ürün yada hizmetin ayrıntılarını dikkatlice incelemeniz son aşama mühim…”
‘INSTAGRAM’DA YAŞANAN ALIŞVERİŞ DOLANDIRICILIKLARI WHATSAPP KANALLAR‘DA DA OLABİLİR’‘
Osman Demircan da alışverişin dolandırıcılar için kesinlikle kullanılacak bir olta olduğuna dikkat çekerek, Instagram’dan örneklerle mevzuyu detaylandırdı:
— Instagram’ın alışveriş için geliştirdiği bir özelliği mevcut. Ürün satışı ticari olarak kayıt yapılarak Instagram üstünden gerçekleştirilebiliyor. Çoğu zaman ufak ve butik işletmeler, bu özelliği kullanmak yerine Instagram profillerine yazdıkları bir telefon numarasıyla iletişime geçme yöntemiyle satış yapmayı tercih ediyor.
— Fakat bu tercih, oldukca sayıda kişinin dolandırılmasına niçin oldu. Vatandaşlar paralarını dolandırıcılara kaptırdılar.
Telefonla iletişime geçildikten sonrasında almak istedikleri ürünlerin ücretlerini havale yaptılar. Birçok vatandaşa orijinal ürün yerine düzmece ürünler gönderildi. Hatta pek oldukca yurttaş benzer durumu WhatsApp üstünden birebir yazışma ya da gruplar vasıtasıyla da yaşadı. Şimdi de Kanallar üstünden, kurum adları öykünmek edilerek oluşturulan kanallarda benzer şeylerin yaşanması oldukca ihtimaller içinde…
— Çoğu zaman ikinci el satışlarda mesajlaşma uygulamaları oldukca sık kullanılıyor. Haliyle Kanallar özelliği üstünden mağdur olan kişileri de gelecek günlerde görmeye başlarız.
KANALLAR ÇOCUKLAR İÇİN DE TEHLİKELER TAŞIYOR
WhatsApp’ta açılacak kanalların evlatları potansiyel tehlikelere karşı daha savunmasız bırakabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Çocuklar, düzmece içeriklere yada fena niyetli kişilere daha kolay maruz kalabilirler” dedi ve ekledi:
“WhatsApp’taki bazı kanallar; evlatları zararı olan içeriklere maruz bırakarak cinsel istismara, şiddete, nefret söylemine teşvik edebilir. Kişisel bilgilerini paylaşmaya ikna edebilir, cinsel içerikli mesajlar gönderebilir, tehdit edebilir ve diktatörlük yapabilir. Bu tür içerikler çocuklar için potansiyel olarak zararlıdır ve evlatları daha savunmasız hale getirebilir, travmatik deneyimlere yol açabilir ve ciddi ruhsal sorunlara niçin olabilir. Bu yüzden, evlatların çevrimiçi etkinliklerini yakından izlemek ve onları bu tür tehlikelere karşı bilinçlendirmek oldukça mühim.”
‘WHATSAPP YAZIŞMALARININ TELEFON ÜZERİNDE BARINDIRILIYOR OLMASI BU İÇERİKLERİ ENGELLEMEYİ ZORLAŞTIRIYOR’
“Instagram Kanallar, bilhassa içerik kontrolü mevzusunda oldukca başarı göstermiş çalışıyor. Zararı olan maddelerle ilgili ve erişkin içerikli gönderi ve paylaşımlar gönderilmeden silinebiliyor ya da fark edildiğinde kaldırılıyor. Aynı özelliğin WhatsApp’a da gelmesi gerekiyor” diyen Osman Demircan, “WhatsApp ve kanallar özelliğine bu şekilde bir denetim gelmesi ebeveynlerin çocuklarını denetim etmeleri mevzusunda büyük avantaj elde edecektir. Şu an bu şekilde bir denetim bulunmuyor olmasının en büyük sebebi ise WhatsApp yazışmalarının sunucu üstünde değil de telefon üstünde barındırılıyor olması. Bu da Instagram’da bulunan ebeveyn erişimi benzer biçimde bir özelliğin eklenmesini teknik olarak zorlaştırıyor” ifadelerini kullandı.
KULLANICILAR GENEL OLARAK NELERE DİKKAT ETMELİ?
Bu sorumuza Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “WhatsApp kanallarının potansiyel tehlikelerinden korunmak için, kanallara katılmadan ilkin içerikleri dikkatlice incelemek mühim. Eğer kanalın yöneticisine güvenilmiyorsa, katılmaktan kaçınılmalı. Kanallarda paylaşılan bilgilere şüpheyle yaklaşılmalı ve kullanıcılar, şüpheli kanalları ve içerikleri WhatsApp’a bildirmeli. WhatsApp, düzmece kanalları ve içerikleri incelemeye alarak lüzumlu önlemleri alabilir. Ek olarak, bilinmeyen yada güvenilir olmayan kaynaklardan gelen bağlantılara ya da içeriklere asla tıklanmamalı” yanıtını verdi.
Osman Demircan da “Dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan en mühim unsur kanalına abone olunan kurumun isminin sonunda bir yeşil tık bulunduğunu teyit etmek. Bu, kurumun gerçek bir kurum olduğu, lüzumlu doğrulamalardan geçmiş olduğu anlamına geliyor. Gene bir antivirüs programı bu mevzuda birazcık daha itimat içinde çalışılmasını sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar. iStock
