Vatanımızda her 3 erişkinden 1’inde görülen hipertansiyon, tüm dünyada mühim bir sıhhat problemi olmaya devam ediyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne gore dünyada ortalama 1.3 milyar hipertansiyon hastası var ve her yıl ortalama 10 milyon şahıs de yüksek tansiyon sebebiyle gelişen hastalıklar sonucu yaşamını yitiriyor. Bunun sebebi ise hipertansiyonun; kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozukluğu, bacak damarlarının tıkanması, böbrek yetmezliği, beyin kanaması, inme ve körlük şeklinde ciddi hastalıkların önde gelen sebeplerinden biri olması. Üstelik hipertansiyon baş-ense ağrısı, baş dönmesi, bulanık görme, çarpıntı, kulaklarda tazyik hissi ve burun kanaması şeklinde şikayetlere yol açabilse de çoğunlukla emare vermediği için neredeyse her iki hastadan biri, kan basıncının yüksek bulunduğunu bilmiyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertuğrul Zencirci, “Bazı hastaların hipertansiyon hastası oldukları sadece kalp krizi, kalp yetmezliği, ritim bozukluğu, böbrek yetmezliği, beyin kanaması ve inme şeklinde hastalıklara yakalandıklarında ortaya çıkıyor. Bundan dolayı hipertansiyon ‘sessiz katil’ olarak nitelendiriliyor” diyerek hipertansiyona yol açan hatalı 6 alışkanlıklığı sıraladı:
1- Hareketsiz bir yaşam sürmek
Azalmış fizyolojik aktivite insülin direncinin artmasına, sempatik sinir sisteminin ve tansiyon ile sıvı dengesini düzenleyen hormonal sistemin uyarılmasına, oksidatif strese, inflamasyona, damar fonksiyon bozukluğuna ve leptin hormonunun (yağ dokusundan salgılanan bir protein) tesirinin artmasına niçin oluyor. Bunlarla birlikte bununla birlikte kilo artışına da yol açarak kan basıncını yükseltiyor. Haftanın 5-7 günü, ortalama 30-60 dakika, orta düzeyde dinamik egzersiz yapmanız hipertansiyona karşı etkili oluyor.
2- Fazla kilo almak
“Günümüzde giderek yaygınlaşan fazla kilo ve aşırı kiloluluk hastalığında yaşanmış olan en mühim sıhhat problemlerinden biri hipertansiyondur” uyarısında bulunan Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertuğrul Zencirci, sözlerine şu şekilde devam etti:
“Fazla kilo ve aşırı kiloluluk sebebiyle insulin direnci ile leptin düzeyi artıyor, sempatik sinir sistemi ve tansiyon ile sıvı dengesini düzenleyen hormonal sistem uyarılıyor, böbrekten sodyum atılmasını elde eden protein düzeyi azalıyor ve karın içi yağlanma ile böbreğe bası tesiri oluşuyor. Tamamı kalp hızını artırıp böbrekten sodyum ile sıvı atımını azaltarak ve periferik damar direncini yükselterek hipertansiyona niçin oluyor. Hipertansiyondan korunmak için vücut kitle indeksi 20 – 25 kilo/m2 ve bel çevresi erkekler için
3- Yiyecekleri fazla tuzlu tüketmek
Paleolitik çağda günlük sodyum tüketimi ortalama 0.69 gram iken çağdaş zamanda bu miktar 4.9 grama terfi etti. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertuğrul Zencirci, azca tuz alımına gore hareket eden ve genetik olarak ayarlanmış metabolizmamızın fazla tuz tüketimiyle başa çıkamaması sonucu hipertansiyon geliştiğini vurgulayarak, “Fazla sodyum sempatik sinir sisteminde ve tansiyon ile sıvı dengesini düzenleyen hormonal sistemde problem oluşturuyor, kan akımına karşı gelişen direnci artırıyor. Bununla birlikte vücudumuz bu fazla sodyumu böbrek yöntemiyle atmak için kan basıncını yükseltiyor. Bunun sonucunda da hipertansiyon gelişiyor” dedi. Dolayısıyla günlük tuz tüketiminizin 5 gramın altında olmasına itina gösterin.
4- Alkol alışkanlığı edinmek
Fazla alkol tüketimi vücudumuzda sempatik sinir sistemini ve tansiyon ile sıvı dengesini düzenleyen hormonal sistemi uyarıyor, ek olarak oksidatif strese ve inflamasyona sebep olarak damar fonksiyon bozukluğuna niçin olabiliyor. Tüm bunların sonucunda da hipertansiyon gelişiyor. Uzmanlar alkol tüketiminin erkeklerde 14 üniteden, hanımlarda da 8 üniteden azca olması gerektiğine dikkat çekiyorlar.
5- Sigara kullanmak
Sigara, sempatik sinir sistemini uyararak ve arter damar sertliğini artırarak kan basıncını yükseltiyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ertuğrul Zencirci, “Kalp ve damar hastalığının da mühim risk faktörlerinden biri olması sebebiyle hipertansif hastaların sigara içiminden vazgeçmeleri son aşama önemlidir” diye konuştu.
6- Hatalı beslenmek
Sağlıksız beslenme oksidatif stresi, insulin direncini, bunların sonucunda da kan basıncını artırıyor. Temel olarak düşük yağ ve sodyum içeren, liften ve potasyumdan varlıklı gıdalar ise kan basıncını düşürüyor. Bundan dolayı sebze, taze meyve, baklagiller, azca yağlı süt ürünleri, kepekli tahıllar, balık ile doymamış yağ asitleri (zeytinyağı) şeklinde gıdalardan varlıklı, kırımızı etten ve doymuş yağ asidinden ise fukara bir rejim alışkanlık edinilmeli.
