PARA E-TİCARET/ ÜRÜN DİRİER E-ihracat bünyesinde fazlaca ciddi bir potansiyel barındırıyor. Şu anda e-ihracatımızın toplam ihracat içindeki oranı yalnız yüzde 1,5. Dünya averajı ise yüzde 4-5 civarında. Kısaca daha alınacak fazlaca yol var. Tecim Bakanlığı da kısa bir süre ilkin e-ihracatın genel ihracat içindeki payını yüzde 10’a çıkarmaya yönelik 2028 hedefini deklare etti. Tecim Bakanı Ömer Bolat’ın yeni hedefi açıklamasının arkasından başta KOBİ’ler olmak suretiyle e-ihracatla hemen hemen tanışmamış üreticilerin dikkati online ihracata çevrildi. Fakat e-ihracatın önünde büyük bir cesaret engeli var. Cesaret kıran maddeleri ve çözüm yollarını sektör paydaşlarıyla konuştuk…-

Tecim Bakanlığı tarafınca e-ihracatın genel ihracat içindeki payının yüzde 10’a çıkarılmasına yönelik 2028 yılı hedefinin 37,5 milyar dolara denk geldiğini ve ilk olarak bu fırsatı iyi değerlendirmek icap ettiğini belirten ETİD Başkanı Hakan Çevikoğlu, ihtimaller içinde zorlukların başlangıcında pazarlama ve reklam giderlerinin geldiğinin altını çizdi. Bu aşamada 2023 yılı başından geçerli olmak suretiyle e-ihracata yönelik devlet destekleri programının devreye alındığını hatırlatan Çevikoğlu, “Tecim Bakanlığı, e-ihracat pazarında ihracatçıların etkin ve etken bir halde rol almasına öncülük ediyor. Mesela ‘E-ihracat konsorsiyumu’ yapısı ile artık birden fazla alanda uzman şirket bu desteklerden yararlanabilmek için bir araya gelip, e-ihracata aracılık yapabiliyorlar. Bununla birlikte Bakanlık tarafınca e-ihracat meydana getiren yararlanıcı firmaların; yurt dışı pazaryerleri üstünden gerçekleştirdiği tanıtımları, sipariş karşılama hizmetlerine ilişkin giderleri, süratli teslimatını sağlamak ve iade süreçlerini yönetmek suretiyle kiraladıkları yurt dışındaki depolarına ilişkin kira giderleri ile yurt dışı pazaryerlerinde online mağaza açma giderlerine ilişkin birçok kalemi destekliyor. Bakanlığımızın attığı bu adımları fazlaca kıymetli buluyor ve bu yolda ilerlemek isteyen ihracatçılarımıza fazlaca destek olacağını düşünüyoruz” dedi.

E-ihracatta karşılaşılan bir öteki zorluğun ise ticaretin yapılacağı ülkenin belirlenmesi ve o ülkenin yasal mevzuatlarının öğrenilmesi bulunduğunu ifade eden Çevikoğlu, “Mesela ülkeler açısından baktığımızda e-ihracat meydana getiren şirketlerimizin Batı’ya yöneldiğini görüyoruz fakat Hindistan, Latin ABD ve Çin benzer biçimde ülkelerde de büyük fırsatlar bulunuyor. Bu aşamada ise gene Tecim Bakanlığı’nın yayınladığı e-ihracat raporunu mühim bir kaynak olarak görüyoruz. Türk ürünlerinin yer bulabileceği potansiyel pazarlar hakkında detaylı e-ticaret analizlerini içeren rapor, ihracat alanında yeni fırsatların yaratılması, ihracatçıların küresel pazarlarda rekabet edebilirliğinin artırılması, yüksek katma kıymetli ürünlerin e-ihracat yöntemiyle ihracatının artırılması ve Türkiye’nin e-ihracat sektöründeki rolünün güçlendirilmesi adına mühim veriler sunuyor” diye konuştu.

E-ihracat alanında besin, kozmetik, temizlik ürünleri, ufak ev aletleri ve giyim alanlarında gerek kaliteli gerekse uygun fiyatlı ürünlerle global rekabette en önde yer alacak kadar büyük bir güce haiz olduğumuza işaret eden Çevikoğu, “Çin’den sonrasında en fazlaca e-ihracat ürünü olan ülkenin Türkiye bulunduğunu düşünüyoruz. ETİD olarak gündemimizde yabancı müşterilere iyi mi ürün satabileceğimiz ve pazar çeşitlendirmesi benzer biçimde mevzular yer ediniyor” açıklamasında bulunmuş oldu.

E-İHRACAT YOLUNDAKİ 6 ZORLUK

E-ihracat meydana getirecek şirketlerin karşılaşabileceği zorlukları 6 maddede toplayan TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi, Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli ise, çözüm yollarını söyledi. Çiğdemli ihtimaller içinde zorlukları, hedef pazarlar, ödeme şekilleri, yurtdışında şirket açmak, iadeler, yabancı dil ve regülasyonlar olarak sıraladı. E-ihracatın önündeki en büyük engelin cesaret edememek bulunduğunu ifade eden Çiğdemli, Ticimax Kampüs bünyesinde parasız e-ticaret ve e-ihracat eğitimleri vererek Türk şirketlerinin dünyaya açılması yolunda cesaret vermeye çalıştıklarını belirtti. Çiğdemli e-ihracat yolunda şirketlerin karşısına çıkabilecek zorlukları ve bu zorlukları aşma yollarını madde madde şöyleki sıraladı:

HEDEF PAZARLAR: E-ihracata yeni başlayacaklar için en mühim adım doğru hedef pazar seçimidir. Pek fazlaca şahıs aynı anda fazlaca sayıda ülkeyi hedefleyerek, reklam bütçelerinin verimsiz bir halde parçalanmasına niçin oluyor. Her ülkede tüketicilerin değişik beklentileri olduğundan, fazlaca sayıda hedef pazar ile yola çıkan markalar odaklanma problemi yaşıyor. Hedefinizdeki ülkeleri ve içindeki potansiyel müşterilerin eğilimlerini, beklentilerini bilmeniz başarının anahtarıdır. Bundan dolayı odaklanabileceğiniz kadar ülkeyi hedefleyin. Doğru olan, başlangıç için en fazla 3-4 hedef ülke seçilmesidir. Böylece reklam bütçenizi etkili bir halde ülkeler içinde bölüştürebilirsiniz. Ek olarak her ülkenin kendine gore regülasyonları bulunduğunu unutmamak gerekir. Başlangıç için ülke sayısını ne kadar azca tutarsanız, ülkelerin kurallarını ve regülasyonlarını o denli kolay öğrenebilirsiniz. Enerjinizi ve odağınızı birkaç ülke üstünde toplamanız, o ülkelerdeki tüketicilerin davranış ve eğilimlerini daha iyi anlamanız için size alan yaratır. Böylece son aşama mühim olan yerelleşme politikalarınızı doğru ve nokta atış olarak belirleyebilirsiniz.

ÖDEME YÖNTEMLERİ: İnsanlar e-ticaret üstünden alışveriş yaparken sitelere kredi kartı bilgilerini yazmaktan çekinirler. Bilhassa ABD ve Avrupa pazarında bu böyledir. Bundan dolayı çoğu zaman Stripe ve PayPal benzer biçimde ödeme sistemleri kullanılır. Paypal’ın vatanımızda yasaklanmış olması bu aşamada ciddi bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Stripe ise sisteminin belli ülkelerde şirketi olan markalar tarafınca kullanılmasını talep ediyor. Her iki ödeme yöntemini kullanmak için de yurtdışında (ki bu çoğu zaman Avrupa ülkelerinden biri oluyor) şirket açmak gerekiyor. Fakat yalnız bu ödeme şekilleri ile e-ihracat yapılır diye bir kaide yok. Etsy, Amazon, Trendyol ve e-PTT benzer biçimde global pazaryerleri üstünden herhangi bir ödeme alma problemi yaşamadan satış yapabilirsiniz. E-ihracat için ödeme entegrasyonu sunan bazı bankalarımız da var. Bu hizmetleri sunan bankalar ile emek harcayarak, yalnız ETGB evrağı ile kolayca e-ihracat yapmanız mümkün. Fakat büyük ölçekli bir e-ihracat operasyonu planlıyorsanız o vakit PayPal ve Stripe benzer biçimde dünyada genel olarak kabul gören ödeme şekillerinin geçerli olduğu bir ülkede şirket açmanız daha iyi olabilir.

YURTDIŞINDA ŞİRKET AÇMAK: Yurtdışında şirket açmak zor görünebilir sadece Paypal, Stripe v.b. ödeme sistemlerini kullanmak için yurtdışında şirket açmak maalesef gerekiyor. Ek olarak aynı ülkeye günde 300 ila 1000 tane arası yurtdışı gönderimizin var ise, şirket açıp, gönderimi de o ülkeden yapmak sizin için karlı olacaktır. Zira her gün o denli malı Türkiye’den kargolayarak kargo başına 20 Euro/22 dolar ödeyeceğinize hedef bölgenizdeki bir şehirde bir depo ile anlaşarak fulfillment hizmeti almanız daha avantajlı olacaktır. Böylece kargoya ödeyeceğiniz sayıları da düşürmüş olmuş olursunuz. Yurtdışında şirket açmak üstüne uzmanlaşmış firmalar var Türkiye’de. Bu firmalardan yardım alarak yalnız 300 dolar benzer biçimde bir rakama herhangi bir Avrupa, ABD yada İngiltere’de şirket açabilirsiniz. Şirket açtığınızda o ülkede vergi de ödemeniz gerekeceğini ihmal etmeyin. Bunun için de uzmanlaşmış, sizi yönlendirebilecek mali müşavirlik şirketleri bulunmaktadır.

İADELER: Bilhassa tekstilde Avrupa vatanlarında ürün iadesi neredeyse yüzde 50’dir. ETGB evrağınız ile ürünü Türkiye’ye geri getirtebilirsiniz fakat gönderirken ödediğiniz 20 Euro/22 doları yine ödemeniz gerekir. Bu da ek bir harcama olacağı için en iyisi satış yaptığınız ülkede iade ürünlerinizin toplanacağı bir depo ile anlaşmanızdır. Ürünler belli bir adede ulaşınca topluca göndermelerini talep edebilirsiniz. Böylece her bir parça için tek tek 20 Euro/22 dolar ödememiş olmuş olursunuz. Hepsini beraber kolileterek daha azca bir rakama ürünleri Türkiye’ye getirtebilirsiniz. Ya da ürünleri Türkiye’ye asla getirtmezsiniz. Depo ile anlaşarak, aynı bölgede aynı ürünü sipariş eden başka bir satın alan olursa ürünü depodan göndertirsiniz.

YABANCI DİL: Yabancı dil bilmiyorsanız bu e-ihracat sürecinde önünüzde bir engel oluşturabilir. Fakat artık bu o denli da mühim bir problem değil. ChatGPT benzer biçimde bir AI hizmetinden faydalanarak tercüme yaptırabilir, ürünlerin özelliklerini suni zekaya kolayca yazdırabilirsiniz. Mesela ikimiz de Ticimax altyapısı kullananlar için suni zeka entegrasyonu sağlıyoruz. Satıcı ürün açıklamasını suni zekaya yaptırabiliyor böylece.

REGÜLASYONLAR: Son olarak ülkelerin regülasyon ve yasalarının da birer problem olarak karşınıza çıkabileceğini unutmamalısınız. Bundan dolayı odaklanabileceğiniz kadar ülkeye odaklanıp her birinin ticari kurallarını, gümrük harcamalarını, vergi yasalarını yola koyulmadan ilkin öğrenmelisiniz. Mesela ürünü Türkiye’de 600 liraya satıyorsanız, 600 lira da gümrük harcaması var ise, ürünün fiyatını ona gore hesaplayıp belirlemelisiniz.

TESLİMAT SÜRESİ VE MALİYETLER

Oplog Fulfillment Direktörü Azeem Baig ise teslimat sürelerindeki bazı sıkıntılara işaret ederek, “Küresel pazarlara erişimi kolaylaştıran e-ihracat sektörü, her geçen yıl birazcık daha büyüyor. Haliyle sektörün baş etmek zorunda olduğu bazı mühim problemler da kendini daha yakıcı şekilde hissettiriyor. Bilhassa Türkiye’nin en fazlaca e-ihracat yapmış olduğu İngiltere, ABD ve Almanya’da sipariş bazlı gönderilerin teslimat sürelerinin yüksek ve maliyetli, gümrük süreçlerinin ise sıkıntılı olması firmaları negatif etkiliyor. Bunun sonucu, uzun devam eden teslimatlarla düşen satın alan memnuniyeti olarak kendini gösteriyor. Ek olarak partner ve işbirlikçiler içinde yaşanabilen dil bariyeri ve iade süreçlerinden doğan maliyetin yönetilememesi de mühim sorunların başlangıcında geliyor” dedi.

10 senedir B2B, B2C, D2C ve fazlaca kanallı fulfillment hizmeti sunan, teknoloji odaklı bir şirket olarak bu sorunlara yönelik çözümler sağlamak için çalıştıklarının altını çizen Baig, “İngiltere, ABD ve Almanya’daki depolarımızla üç kıtadaki dört ülkede hizmet verirken, markaların ürünlerinin sipariş bazlı değil, toplu halde gönderilmesine imkân tanıyoruz. Böylelikle ihracatın yoğun olduğu bu ülkelerde, daha azca maliyetle, daha kısa zamanda ve daha azca gümrük süreciyle yığın oluşumunu sağlıyoruz. Bu da last-mile (son nokta) süreçlerini azaltarak İngiltere, ABD ve Almanya bölgelerindeki müşterilere bir günde kargo yada aynı günde teslimat seçeneğini mümkün kılıyor. Ek olarak e-ihracatta, müşterilerimizin tüm sorularına hızlıca cevap verebilmek için değişik dil ve saat dilimlerine uygun şekilde çalışabilecek, doğru ve güncel eğitimlere haiz, markaya hususi bir satın alan hizmetleri ekibimiz bulunuyor. Böylece markalar, dil ve kültür bariyeri olmadan yazışma kurma şansına haiz oluyor. Kendi robotunu üreten tek fulfillment şirketi olarak depolarımızdaki teknoloji, otomasyon ve ileri kalite denetim süreci, e-ihracatı yapılacak ürünlerin iade oranlarını mühim seviyede düşürüyor. Yurtdışı depolarda stoğu azalan ürünler hızla tespit edilerek yenileniyor” diye konuştu.

Oplog’un e-ihracata yönelik sunmuş olduğu bu çözümlerin, TÜSİAD’ın Deloitte ile hazırladığı “E-ticaretin öne çıkan başarısı, tüketici davranışlarında değişiklik ve dijitalleşme” raporunda da kendine yer bulduğunun altını çizen Baig şunları aktardı: “Raporda, ürün iadelerinin kolay ve çevik şekilde gerçekleştirilmesi için bilhassa Almanya ve Hollanda benzer biçimde yüksek iade oranlarına haiz ülkelerde depoların kurulması önerilirken, teslimat sorununu ve maliyetini ortadan kaldırmak suretiyle fulfillment depolama hizmetlerini içeren ürünlerin hedef pazardaki bir depodan alıcıya teslimini elde eden çözümler geliştirilmesi tavsiyesinde bulunuluyor. Aynı şekilde 2020 senesinde Avrupa’da e-ticaret lojistiğine meydana getirilen yatırımlara 38,64 milyar euro harcandığı belirtiliyor. Oplog olarak Türk markalara dünyaya açılma şansı sunarken, raporlar ve araştırmalarda tavsiye edilen çözümlere yönelik seneler öncesinden doğru adımlar attığımızı görmek bizim açımızdan sevinç verici.”

TEMEL ENGEL LOJİSTİK VE ODEME

IdeaSoft Yönetim Ofisi Proje Yöneticisi Emre Çetinaslan, e-ihracatta öne çıkan temel engellerin lojistik ve ödeme bulunduğunu belirterek, “E-ticaret ve e-ihracat ile beraber KOBİ’ler tek bir noktadan tüm dünyaya hizmet verebilir noktaya geldi. Şu anda 18 binden fazla KOBİ’miz Türkiye’nin ve dünyanın her bölgesine ürünlerini ulaştırabiliyor, bir ihtimal asla gitmedikleri noktalarda kendi ürünlerini sergiletebiliyorlar” dedi. Zorluklara da değinen Çetinaslan, “E-ihracatta karşılaşılan engellerin başlangıcında küresel pazarlara girişteki lojistik engeller ve değişik ülkelerdeki ödeme altyapılarındaki çeşitlilik geliyor. Ürünlerin süratli ve güvenilir bir halde tüketicilere ulaştırılması, KOBİ’lerin bilhassa dikkat etmesi ihtiyaç duyulan bir problem. Lojistik maliyetlerle birlikte dünya genelinde değişen tüketici beklentilerine uyum sağlamak da KOBİ’leri zorlayan alanlardan bazıları. E-ticarette başarının anahtarı ise; yoğun rekabetin olduğu ve hızla değişen dijital ortamda ayakta kalmak ve öne çıkmak. Satın alan beklentileri devamlı evriliyor ve teknolojik gelişmelerle beraber e-ticaretin yapısı da hızla değişiyor. Bu dinamik ortamda, işletmelerin kullanıcı deneyimini iyileştirmek, lojistik süreçleri optimize etmek ve süratli teslimat benzer biçimde mevzularda rekabet pozitif yanları elde etmeleri sıkıntılı bir süreçtir. Fakat doğru bir stratejiyle ve yığın yönetimiyle e-ticaret ve e-ihracat alanlarında başarı göstermiş olmamak için hiçbir sebep bulunmuyor” şeklinde konuştu.

2024’te e-ticaret ve e-ihracatta öne çıkacak trendlerden de bahseden Çetinaslan şunları aktardı: “2024 ve sonrasında e-ticaret ve e-ihracatta öne çıkacak trendler içinde artırılmış gerçeklikle zenginleştirilmiş alışveriş deneyimleri, suni zeka destekli kişiselleştirme, sürdürülebilir e-ticaret ve e-ihracat uygulamalarının büyük gelişim sağlayacağını düşünüyorum. Bilhassa toplumsal ticaretin evrimi ve sesli tecim yurt haricinde hızla gelişen alanlar olarak öne çıkıyor. Devletimizde de bu uygulamaları yavaş yavaş görmeye başlıyoruz.”

Murat ZAİM / Derimod İcra Kurulu Başkanı

“Avrupa’da iade oranları yüzde 50”

Son iki senedir teknolojiye ciddi yatırım yaparak e tecim alt yapısından tasarımına kadar tüm online platformu yeniledik, stratejimizin odak noktasına koyduğumuz e-ticaret satışlarının oranını ciro içinde yüzde 20’ye çıkarttık. E-ticaretin kuvvetli yükselişiyle beraber, bu yıl devam edecek yeni yatırımlarla 2025 yılına kadar bu oranın yüzde 25’e çıkartılmasını hedefliyoruz. E-ticaret hamlemizin ikinci ayağı olarak 2022’de Avrupa’nın en büyük online moda satış kanalı Zalando ile başladığımız yurt dışı operasyonuna başarıyla devam ediyoruz. Avrupa, Ortadoğu ve Türk Cumhuriyetleri’nde e-ticaret platformlarında büyümeyi planlıyoruz. Şu an Avrupa’da 13 ülkeye e-ihracat yapıyoruz. Kısa vadeli planımız çerçevesinde e-ihracat oranımızı genel ihracatımız içinde yüzde 50’ye yükselteceğiz. E-ihracatta en mühim güçlük iade oranları. Türkiye’de iade oranı yüzde 20-25 iken, Avrupa’da bu oran yüzde 50’ye ulaşıyor.

Kenan AÇIKELLİ / Yükümlü Kurucu Ortağı ve CEO’su

“En zor tarafı, ülkelerin mevzuatlarına uyum”

E-ihracatın en zor taraflarından biri ilgili ülkelerin mevzuatlarına uyum süreci. Bilinmiş olduğu suretiyle her ülkenin değişik e-ticaret/e-ihracat düzenlemeleri ve vergi mevzuatları bulunuyor. Bu düzenlemeleri detaylı bir halde bilmek, bu tarz şeyleri uygulamak ve lüzumlu izinleri almak iş süreçlerini oldukça karmaşık hale getirebildiği benzer biçimde sürecin uzamasına ya da yurt dışı hikayesinin daha başlamadan bitmesine niçin olabiliyor. Internasyonal ödemelerde yaşanmış olan problemler, döviz kurları ve değişik ödeme sistemleri benzer biçimde finansal faktörler, e-ihracatı zorlaştırabiliyor. Mahalli satıcılarla ya da o pazarda yer edinen öteki rakiplerle rekabet ortamında bulunmak oldukça güç olduğu benzer biçimde değişik dillerdeki yazışma, kültür farklılıkları ve satın alan/tüketici alışkanlıklarındaki değişimler de satın alan ilişkilerini ve iş süreçlerini yönetmeyi zorlaştırabiliyor. Dolayısıyla hedeflenen ülkenin kendi dillerini konuşan satın alan destek ekibi son aşama büyük ehemmiyet taşıyor. Yükümlü olarak hepimiz e-ticaret ya da e-ihracat yapmak isteyen kullanıcılarımızın bulundukları konumdan yurt haricinde şirket kuruluşunu gerçekleştirebilmenin yanında tüm finansal süreçlerini de yönetebiliyoruz. Ihtimaller içinde bir cezai yaptırımla karşılaşmamaları için ihracat yapılacak ülkenin vergi mevzuatı ve regülasyonları ile ilgili destek sunduğumuz benzer biçimde şirketleri o ülkenin regülasyonlarına uyumlu hale de getiriyoruz. Gene kullanıcılarımız yurt haricinde ödeme alma noktasında Yükümlü’in yapmış olduğu global iş birliklerinden yararlanabiliyorlar. Son olarak odaklandığımız ülkelerde hem İngilizce hem de o ülkelerin mahalli dillerinde hizmet vererek dil bariyerini de ortadan kaldırmaya çaba ediyoruz.

Nilgün KELEŞ / Sertrans Logistics Yönetim Kurulu Başkanı   

“İade lojistiği süreci mühim bir problem”

Firmalarda e-ihracat hakkında yeteri kadar bilginin olmadığını gözlemliyorum. Meydana getirilen birçok araştırmada KOBİ’lerin e-ihracat yapmama sebeplerinin ilk esnasında e-ihracat hakkında kafi bilgiye haiz olmamaları geliyor. Bu aşamada meydana getirilen birçok bilgilendirme çalışmasına karşın en temel problemlerimizden biri halen informasyon eksikliği olarak karşımıza çıkıyor. Öteki mühim bir problem ise bu alanın sıhhatli işleyebilmesi için ana yetkinliklerden önde gelen iade lojistiği süreci. İade edilen ürünler, yüksek lojistik maliyetleri ve karmaşık prosedürler sebebiyle uzun süre yurt haricinde bekleyebiliyor. Bu durum sınır ötesi satıcılara yüksek depolama maliyetleri getirmekle beraber bununla birlikte malların çoğunun düşük fiyatlarla satılmasına yada direkt imha edilmesine niçin oluyor. KOBİ tarafında bu süreçler sıkıntılı olabiliyor. Bu aşamada doğru bir lojistik partneri ile çalışılmaz ise, ciddi maliyelere katlanılmak durumunda kalınabiliyor.

Bikem İnce İNANÇ / Malogra Danışmanlık Kurucusu

“Zorlukların başlangıcında pazaryeri rekabeti geliyor”

Zorlukların başlangıcında, pazaryerlerindeki yoğun rekabet geliyor. Birçok satıcı aynı platformda ürünlerini sunarak müşterilerin dikkatini çekmek için rekabet etmekte. Bu durum, yeni satıcıların başlangıçta zorlanmasına niçin olabilir. Buna ek olarak, pazaryerlerinde fiyat baskısı oldukça yüksek. Müşteriler çoğu zaman en düşük fiyatı tercih ediyor. Bu durum da satıcıların kar marjlarını düşük tutmasını gerektirebilir. Bu, bilhassa düşük maliyetli ürünler sunan satıcılar için karlılık açısından zorlayıcı olabilir. Pazaryerleri, satış başına bir komisyon alarak gelir elde ediyor ve bazıları ek olarak listeleme ücretleri yada öteki hizmet ücretleri de talep ediyor. Bu ek ücretler, satıcıların karlarını azaltabilir ve işletme maliyetlerini artırabilir, bilhassa de düşük marjlı ürünler satan satıcılar için. Ek olarak, pazaryerleri çoğu zaman sıkı kurallara ve şartlara haiz. Her platformun ayrı bir kurallar silsilesi ve algoritma yapısı bulunmakta. Bu kurallara uymak, algoritmaya gore hareket etmek satıcılar için vakit alıcı ve kimi zaman de maliyetli. Ek olarak, bazı pazaryerleri marka görünürlüğünü sınırlayabilir, bu da markalaşma ve farklılaşma çabalarını zorlaştırabilir. Satın alan memnuniyeti için ürün kalitesi ve iade politikaları önemlidir, sadece pazaryerlerinde iade politikaları çoğu zaman satın alan lehinedir ve satıcıların maliyetlerini artırabilir. Bununla beraber, müşterilerin süratli ve güvenilir teslimat beklediği pazaryerlerinde lojistik ve teslimat süreçlerini etkin bir halde yönetmek de önemlidir.