PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Bankacılık sektöründe artık eski, bildiğimiz, geleneksel kalıplar yıkıldı. Sektör gelecek dönemde, teknoloji ile şekillenecek yeni bir sürece doğru hızla ilerliyor. Eskiden sadece şube, çağrı merkezi, ATM ve internet bankacılığı ile sınırlı olan sektörün oyun alanı, gelişen yeni finansal teknolojiler ile daha da genişledi. Zaman ve mekan bağımsız bir şekilde, fiziki olarak banka şubesine gitmeden akıllı telefon veya diğer mobil kanallardan da bankacılık işlemlerini gerçekleştirmek mümkün.

Tabii gelişen yeni teknolojiler ile birlikte bankaların oyun alanı genişlerken, diğer yandan oyunun kuralları da değişiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ‘Açık Bankacılık, ‘Servis Bankacılığı’ ve ‘Dijital Bankacılık’ gibi yeni düzenlemeleriyle finansal teknoloji (fintek) ekosistemi hızla büyürken, finans dışında perakende ve telekom gibi çok farklı alanlardan da yeni oyuncular sektöre katılmaya başladı. Dolayısıyla gelecek dönemde finans sektörünü yoğun bir rekabet ortamı bekliyor. Bankalar da rekabette geri kalmamak için teknoloji alanındaki yatırımlara odaklanmış durumda. Aslına bakarsanız; sektör zaten uzun yıllardır teknoloji ile haşır neşir, ama şimdi bir adım ötesine geçerek finans deneyimlerini ve bilgi birikimlerini, teknoloji ile birleştirerek geleceğin bankacılığına hazırlanıyor. Bazı bankalar fintek şirketleri ile iş birliği yaparken, kendi finansal teknoloji şirketini kuran bankaların sayısı da her geçen gün artıyor.

YENİ ŞİRKET KURANLAR

Denizbank, Temmuz 2021 tarihinde Türkiye’deki girişimcilik ekosistemine destek sağlamak üzere, Intertech’in iştiraki olarak, yeni fintek şirketi Neohub’u kurarken, İş Bankası da finansal teknolojiler alanında faaliyetlerini sürdüren Moka’yı satın aldı. Yapı Kredi de şubat ayında 25 milyon lira sermayeli Yapı Kredi Finansal Teknolojiler A.Ş’yi hayata geçirdi. Garanti BBVA da 1999 yılında Garanti BBVA Ödeme Sistemleri ile başladığı finansal teknoloji yolculuğuna, nisan ayında kuruluş iznini aldığı Garanti BBVA Finansal Teknolojiler adlı yeni fintek şirketi ile devam ediyor. Garanti BBVA ayrıca yeni bir ödeme kuruluşu hazırlıklarını sürdürürken, ING Türkiye’nin iştiraki ING Teknoloji de 1 Mayıs 2023 itibarıyla faaliyetlerine başladı.

Ortak payda ise bankacılık lisansına sahip teknoloji şirketi olma vizyonu ile ilerlemek. Yani bir anlamda bankacılık sektörü, gelecek dönemde bankacılık ve teknolojinin birleştiği ‘BankTek’ olarak adlandırabileceğimiz bir modele doğru hızla evriliyor. Açık bankacılık ve servis bankacılığı gibi yeni uygulamaların yanı sıra yapay zeka, makine öğrenimi, bulut bilişim ve blokzincir gibi yeni nesil teknolojiler de bu değişim ve dönüşümü zorunlu kılıyor.

YATIRIMLAR ARTACAK

Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı ve Garanti BBVA Ödeme Sistemleri Genel Müdürü Murat Çağrı Süzer’e göre, sektördeki dönüşüm aslında yeni değil. Finans kurumları yıllar önce finansal teknoloji şirketi olmak için adımlar atmaya başladı. Başarıyla yapanlar yani teknolojisi ile daha iyi ürün ve servisleri sunabilenler hızla öne çıktı. Son dönemde ise fintek şirketleri, bu dönüşümün hızlanmasına dünya genelinde önemli katkı sağladı. Sayısı giderek artan fintek’lerin sektörün dinamik ve rekabetçi yapısına katkısını çok önemli bulduğunu belirten Süzer, “Aynı zamanda bu alanın banka ve finans kuruluşları gibi düzenlenmesi ve denetlenmesi de sektörün ve müşterilerin güvenliği için oldukça önemli. Birçok bankanın halihazırda bu alanda yapmış olduğu yatırımları bulunuyor. İlerleyen dönemlerde de yatırımların giderek artacağını tahmin ediyorum. Bu durumun en önemli pozitif etkisi artan yatırımlarla beraber müşterilere daha rekabetçi ürünler sunulacak olması “diyor.

Süzer’e göre mevcutta izin almış şirketlerin önemli bir kısmı henüz müşteriye olgunlaşmış bir ürün sunmuyor. Daha doğrusu sunabilmek için çalışmalarını sürdürüyor. Pazarın sınırları çok geniş. Diğer yandan bu teknolojileri üretmek maliyetli, dolayısıyla sürdürülebilir iş modeli için anlamlı bir ölçeğe erişmek de gerekiyor. Süzer, haliyle birçok fikir ve fintek girişiminin bu süreçte doğal yollarla elendiğine dikkat çekiyor.

FİNANSTA REKABET ARTIYOR

Yapı Kredi Genel Müdür Yardımcısı Yakup Doğan, dijital çağın da etkisiyle geleneksel iş yapış şekilleri, müşteri davranışları ve beklentilerinin hızla değiştiğine işaret ediyor. Birçok sektörde değişim meydana gelirken, en çok dönüşen sektörlerin başında ise bankacılığın geldiğini vurgulayan Doğan, tüm bu değişikliklerle birlikte finansal teknoloji şirketlerinin de hızla yaygınlaştığını belirtiyor. Doğan’a göre, ülkemizde de finansal istikrarın ve gelişimin sürdürülebilmesi için daha önce finans sistemine dâhil olmamış ya da bu sistemin dışında kalmış kişilerin de finansal ekosistemin içerisine girmeleri son derece önemli. Bu noktada, ‘Açık Bankacılık’ ve ‘Servis Modeli Bankacılığı’ ile finansal hizmet alanında yeni oyuncuların ortaya çıkmasıyla birlikte finans sektöründe artan rekabete değinen Doğan, sözlerine şunları ekliyor: “Bu durum, ürün ve hizmet kalitesinin artmasına da olumlu katkı sağlıyor. Mevcut pozisyonlarını korumaya çalışan bankaların ise yeni iş modelleri üzerinde çalıştığını görüyoruz. Bununla birlikte markaların bankalaşma noktasındaki adımlarına da şahit oluyoruz.”

HEDEF SEKTÖRÜ TABANA YAYMAK

Fintek şirketleri ile iş birliği yapan veya kendi teknoloji şirketini kuran bankaların, yeni dönemdeki ajandaları da oldukça yoğun. Garanti BBVA yeni kurduğu fintek şirketi ile bir taraftan dijital varlıklara odaklanırken, diğer yandan da yeni bir ödeme kuruluşu kurmak üzere harekete geçti. Murat Çağrı Süzer, Garanti BBVA Ödeme Sistemleri’nin ödemeler alanındaki tecrübesini, Garanti BBVA’nın güven ve teknolojisi ile birleştirecek yeni bir ödeme kuruluşu kurmak üzere geçen yıl yola çıktıklarını belirtiyor. Bu yıl son çeyrekte hizmet vermesi planlanan yeni ödeme kuruluşunun ise üç amacı var. Birincisi; Türkiye’de bankacılığı hiç kullanmayan yaklaşık 30 milyona yakın kişinin olduğu biliniyor. Bu kişilerin de geleneksel banka uygulamalarından ziyade daha basit servislere ihtiyacı var. Bu müşterilerin güvenle, oldukça hızlı ve tamamen dijital olarak kullanacakları servisler geliştirdiklerini söyleyen Süzer, şöyle devam ediyor:

“İkinci amacımız ise ödeme alan ancak hala finansal sisteme dahil olmayan küçük işyerlerine özel çözümler sunmak. Instagram’dan pasta satanlar da evinde kolye tasarlayanlar da burada. Son olarak ise büyük kurumlara özel ödeme sistemleri yazılımları yaparak terzi usulü çözümler geliştirmeyi amaçlıyoruz. Hem müşterilerin deneyimini iyileştirecek hem de kurumların cirolarını artıracak çözümleri hazırlıyoruz.”

SERVİS BANKACILIĞINA HAZIRLIK

Bankaların son dönemde fintek yatırımlarına ve iş birliklerine yönelmesinin bir diğer önemli nedeni ise BDDK tarafından yapılan düzenlemeler. Fintek şirketi kurarken yeni düzenlemelerin de getireceklerini göz önünde bulundurduklarının altını çizen Yakup Doğan, ‘Servis Modeli Bankacılığı’ üzerinde çalıştıklarını belirtiyor. Bu alanda yapılan projeleri de çok yakından takip ettiklerini ifade eden Doğan, yeni dönemden ise oldukça umutlu:

“Yapı Kredi olarak yeni nesil bankacılık hizmetleri sağlayabilecek, kullanıcılara katma değer yaratarak daha geniş bir hizmet seti sunabileceğiz. Bununla birlikte servis modeli bankacılığının, finansal ekosisteme dijital servisler kazandıracağına ve kullanıcıların ihtiyaçlarına yönelik her noktada bu servislere erişebilmelerine olanak sağlayacağına inanıyoruz.”

İnovasyon süreçlerini sadece Yapı Kredi çatısı altında değil, müşterilere fayda sağlayabilecek her yerde devam ettirdiklerini kaydeden Doğan, bu doğrultuda, üçüncü partilerle iş birlikleri ve ortaklıklar yaptıklarını ifade ediyor. Hedefleri ise teknoloji ve inovasyon ekosistemindeki fırsatları hem banka hem de müşterilere maksimum fayda sağlayacak şekilde ve doğru zamanda sunmak.

“FİNANSAL TEKNOLOJİLERE YÖN VERECEĞİZ”

Yakup DOĞAN / Yapı Kredi Genel Müdür Yardımcısı

Yapı Kredi olarak dijital kanallar üzerinden oluşturacağımız yeni iş alanlarını yürütmek üzere bankamız bünyesinde şubat ayında yeni bir şirket kurduk ve sermayesinin tamamı bankamızca karşılanan 25 milyon TL sermayeli Yapı Kredi Finansal Teknolojiler A.Ş’yi hayata geçirdik.

Geleceğin bankacılığını bugünden inşa etme vizyonumuzla uzun yıllar önce dijital bankacılık alanında sınırları kaldırmak için yola çıktık. Bu yolda sınırları kaldıran teknolojileri üretme hedefimizle dijital stratejimizi oluşturduk. Yapı Kredi olarak önümüzdeki dönemde de geleceğe hazır bir şekilde dijital bankacılık alanında öncü konumumuzu, yeni teknolojileri en kullanışlı ve güncel halleriyle müşterilerimizin hizmetine sunarak, inovasyon ekosistemini destekleyerek sürdüreceğiz. Öncelikli hedefimiz yalnızca teknoloji dünyasını takip eden ve ondan fayda sağlayan bir banka olmak değil, teknoloji üreten ve özellikle de finansal teknolojilere yön veren bir kurum olmak.

Yatırımlarımız ve ürettiğimiz yenilikçi fikirlerimizle, kendimizi finans sektörü içerisinde, yeni fikirleri inovasyona dönüştüren bir teknoloji şirketi gibi konumlandırıyoruz. İnovasyonu ve girişimciliği önemsiyor ve destekliyoruz. Yapı Kredi FRWRD ile hem kurum içinde hem de kurum dışında inovasyon kültürü oluşturduk, bu kültürü geliştirdik ve geliştirdiğimiz bu ekosistemle güçlü iş birlikleri kuruyoruz.

“FİNTEK RUHUYLA ÇALIŞACAĞIZ”

Murat Çağrı SÜZER / Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı ve Garanti BBVA Ödeme Sistemleri Genel Müdürü

Türkiye, finansal teknolojiler alanında dünyada örnek gösterilen ülkeler arasında. Garanti BBVA ise bu kadar rekabetçi bir pazarda finansal teknolojiler alanında öncü konumunu sürdürmek için düzenli ve büyük ölçekli yatırımlarına devam ediyor. Türkiye’de ödeme sistemlerini geliştirmek ve nakdi ortadan kaldırmak amacıyla 1999’da Garanti BBVA’nın kurduğu bu finansal teknoloji şirketi, bugün çok kullandığımız sanal pos ya da temassız kart işlemlerini Avrupa’da ilk defa sunan oldukça yenilikçi bir kurum.

Garanti BBVA olarak yakın zamanda dijital varlıklar konusunda odak alanı oluşturduk ve oldukça geniş bir ekiple Türkiye’de bu alanda uzmanlar yetiştirmeye başladık. Finansal teknolojiler alanında, bankamıza ve iştiraklerine danışmanlık, değerleme ve bu şirketlere yatırım konularında faaliyet göstermek amacıyla hayata geçirmeyi amaçladığımız Garanti BBVA Finansal Teknolojiler A.Ş. unvanlı şirketimizin kuruluş iznini aldık. Hâlihazırda bankacılık sektörünün aktif olarak yer almadığı bu alanda, Garanti BBVA çatısı altında, fintek ruhuyla devam eden çalışmalarımızla müşterilerimize şeffaf bir deneyim ve güven sunmayı hedefliyoruz.

“HEDEF TEKNOLOJİDE ÖNCÜ OLMAK”

Wouter MEİJS / ING Türkiye Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı ve ING Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı

“ING Türkiye olarak, dijital liderlik hedefiyle ilerleyerek geleceğin bankacılığı için yatırımlarımızı şimdiden şekillendiriyor, sadece teknolojik altyapımıza değil insan kaynağımıza yaptığımız yatırımlarla da fark yaratmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda kurum kültürünü, yetenek gelişimini ve çalışma şeklimizi önceliklendirerek dijital dönüşümde insan faktörüne odaklanıyoruz.

Bu kapsamda, ING Teknoloji şirketimizin de bizi teknolojide öncü olma hedefimize bir adım daha yaklaştıracağına ve turuncu kültürümüzü daha da zenginleştirerek teknoloji alanında önemli bir yetenek merkezine dönüşmemizi sağlayacağına inanıyoruz. Bankacılık lisansına sahip teknoloji şirketi olma vizyonumuzu güçlendirecek olan ING Teknoloji, sektörde fark yaratan uygulamaları hayata geçirerek ING’nin teknolojiye yön veren şirket olma vizyonunu destekleyecek.”

“BULUT BANKACILIĞI HIZLA İLERLEYECEK”

Yaman POLAT / Deloitte Türkiye Finansal Hizmetler Endüstrisi Lideri

Teknoloji her alanda olduğu gibi bankacılıkta da çok hızlı değişiyor ve gelişiyor. Çok kısa bir süre öncesine kadar robotik uygulamaları, makine öğrenmesini konuşuyorken artık bu teknolojiler neredeyse tüm bankalar için standartlaşmaya başladı. Öncelikle cloud banking’in hızla ilerlemesini öngörüyorum. Temelde cloud banking’i, sunucular, veri depolama, iletişim ve ağ oluşturma, uygulamalar ve veri analitiği gibi bilgi işlem hizmetlerinin diğer bankalara, finteklere ve finansal kurumlara (FI’ler) talepleri üzerine sunulması olarak açıklayabiliriz. Bunun için Türkiye’de bankaların fiziksel bulut uygulamalarına yatırım yapmalarını bekliyorum. Bununla beraber bankaların önümüzdeki yıllarda blockchain teknolojisinden daha fazla yararlanacaklarını öngörüyorum. Blockchain, akıllı sözleşme işlem protokolleri ile zaman kaybına neden olan onay süreçlerini güvenli bir şekilde kısaltabilir. Bu sayede veri saklama prosedürünü bütünüyle değiştirebilir. Aynı zamanda bankaların önümüzdeki yıllarda blockchain tabanlı finansal ürünleri de BDDK onayını alarak, müşterilerine sunmalarını bekliyorum.

TEKNOLOJİ ALANINDA HANGİ BANKA NE YAPIYOR?

Akbank: Bankaların çok hızlı değişen teknoloji ve müşteri beklentileri nedeniyle 2016 yılının sonunda Akbank LAB’ı kurdu. Fintekleri, start-up’ları ve teknoloji şirketlerini de yakından takip ederken, iş birlikleri ile dijital alandaki inovasyon kasını güçlendiriyor.

Denizbank: Bilgi teknolojileri alanında hizmet veren Intertech adlı iştirakinin yanı sıra Neohub adlı şirketi ile de fintek alanında hizmet veriyor.

Fibabanka: Finansal teknoloji girişimi şirketi Finberg’i kurdu. Finberg, girişimlere ortak olarak onlarla birlikte yenilikçi finansal ürünler geliştiriyor. Banka Finberg’i, ‘Fibabanka’nın yeni nesil bankacılıktaki geleceği’ olarak tanımlıyor.

Garanti BBVA: İştiraki Garanti Teknoloji ile grup çatısı altındaki şirketlere teknoloji altyapısı alanında hizmetler sunarken, Garanti BBVA Ödeme Sistemleri’nden sonra Garanti BBVA Finansal Teknolojiler şirketini kurdu. Ayrıca yeni bir ödeme şirketi kuracak.

İş Bankası: 2016 yılında teknoloji şirketi Softtech’i kurdu. Dijital bankacılıktan şubelere, mobil uygulamalardan Bankamatik’lere kadar İş Bankası’nın yazılım teknolojilerinin tamamı bu şirket tarafından geliştiriliyor. Ayrıca 2021 yılında fintek şirketi Moka’yı satın aldı.

ING Türkiye: ING Teknoloji 1 Mayıs 2023 itibarıyla faaliyetlerine başladı. ING Türkiye ve ING Global’e mobil teknolojiler, bulut teknolojileri, yapay zeka ve veri madenciliği teknolojileri alanlarında uygulamalar, servisler ve ürünler geliştirilecek.

Kuveyt Türk: 2015 yılında Architecht’i kurdu. Şirketin ana uzmanlık alanları arasında fintek, güvenlik teknolojileri, alternatif kanal çözümleri, yazılım geliştirme, destek ve danışmanlık hizmetleri bulunuyor.

QNB Finansbank: Ibtech adlı teknoloji şirketi ile QNB Finansbank ve iştiraklerine rekabetçi ürünler geliştiriyor ve bankanın bilgi teknolojileri altyapısını işletiyor.

Yapı Kredi: Yenilikçi çözümler üretmek amacıyla daha önce Yapı Kredi Teknoloji’yi kuran banka, bu yıl fintek alanındaki yeni girişimi Yapı Kredi Finansal Teknolojiler A.Ş’yi hayata geçirdi.

Ziraat Bankası: Ziraat Bankası ve Halkbank’a bilgi teknolojileri hizmeti sunmak amacıyla 2001 yılında Fintek Finansal Teknoloji Hizmetleri adı ile kuruldu, 2014’de unvanı Ziraat Teknoloji olarak değişti. Yenilikçi bankacılık çözümleri geliştiriyor.

BANKACILIKTA SON ZAMANLARIN EN POPÜLER TEKNOLOJİK GELİŞMELERİ

  • Yapay zeka destekli mobil asistanlar,

  • Biyometrik kimlik doğrulama sistemleri,

  • Chatbot,

  • Sesli bankacılık,

  • Dijital ortamdan hesap açılışı,

  • Blok zinciri ağı,

  • API kullanımı,

  • Robotlar (paraları sayma, sıralama ve kategorize etme)

  • Bulut tabanlı sistemler.