Karne günü çocuğa nasıl davranılmalı? | Karne hediyesi alırken nelere dikkat etmeliyiz?

Gülşah Karaman-PembeNar özel

Karne günü çocuğa nasıl davranılmalı?

Karne günü çocuğa kendi emeklerinin, davranışlarının karşılığının, okul içindeki durumunun ona anlatılabileceği şekilde yaklaşılmalıdır. Bu durumun çocuğun düşünebileceği düzeyde anlatılması önemlidir. Örneğin zor bir yıl geçirmişse bunu anlayabilmesi, anlamlandırabilmesi kıymetlidir. Ödül ve ceza hiçbir sistemde yararlı olmadığı gibi ilişkisel düzeyi bozucudur. Eğitim zaten çocuğa belli bir farkındalığı vermeyi amaçlamaktadır. Ödül ve ceza çocuğu eğitimin tabiatından uzaklaştırarak başka bir somut çıkarla süreci içselleştirmesine engel oluşturmaktadır.

Çocuklara karne hediyesi alınmalı mıdır?

Okul dönemi boyunca tempolu bir çalışma programı içinde olan, belirli bir saatte yatıp belirli bir saatte kalkan öğrenciler için tatil çok büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte tatile giren her çocuk için karne beklentisi birbirinden farklıdır. Eğer burada beklenti hediye ise; hediyenin çocuklara aldığı karne için ödül niteliğinde olmadığı  tatili için olduğu hissettirilmelidir. 

Karne hediyesi çocuklarda bir motivasyon aracı mıdır?

Ebeveynlerin çoğunluğu karne ödülünün çocuğu motive ettiğini düşünmektedir. Bu yüzden dönem başlamadan çocuklar koşullandırılmaya başlanır. Çocuk öğrenmekten uzaklaşarak, sadece notlara odaklanır. Çocuk öğrenmeye karşı olumsuz tutumlar geliştirebilir. Hem çocuğun hem de ailenin amacı iyi not almak olmamalıdır. Öğrenmek ve öğrendiğini uygulayabilmek olmalıdır. Çocuğun çabası görülmeli ve bu çocukla paylaşılmalıdır. Çocuğun notu değil, çabası vurgulanmalıdır.

Hangi durumlarda çocuğa karne hediyesi alınmalıdır?

Genel olarak çocuğun karnesi iyi olduğunda hediye alınmaktadır. Bu çocuk için bir ödül niteliğinde olurken karnesi kötü olan çocuk tatile gidememekle cezalandırılmaktadır. Bu da çocuğun ödül ceza sitemini öğrenmesine neden olmaktadır. Karnesi iyi olmayan bir çocuk belirli bir süre sonra karnem iyi değil o yüzden birşey istemiyorum şeklindeki bir söylemle ebeveynlerine gelebilirler. Böyle bir hakları olduklarını düşünebilirler. Çocuğa tatil hediyesi alınarak dönemin bitmesiyle ilişki kurularak her karne alan çocuğa iyi-kötü ayrımı yapmadan yaklaşılabilinir. Unutulmamalıdır ki başarılı olsun yada olmasın her çocuk  tatili, oyun oymayı, gezmeyi hak eder.

Karne hediyesi alırken nelere dikkat etmeliyiz?

Çocuğun yaşına, gelişimine, cinsiyetine uygun hediyelerin seçimi önemlidir. Kişisel gelişimini destekleyici  olmalıdır. Maddi değeri yüksek hediyelerden kaçınılmalıdır. Bunun bir karne hediyesi olmadığı çocukla paylaşılarak birlikte bir seçim yapılabilir. Çocuğun da fikrinin alınması ihtiyaçlarını belirleyebilmesi açısından önemlidir. Ayrıca arkadaşları ile paylaşımlarının olduğu aktiviteler  yada aile ile birlikte yapılabilecek tatil programları da göz önünde bulundurulmalıdır.

Çocuklara ne tür karne hediyesi alınmalıdır?

Hediye denildiği zaman akla ilk gelen somut bir hediye olmaktadır. Çocuğun da fikri alınarak aile ile birlikte planlanan bir tatil de çocuk için hediye olabilir. Özellikle gitmek isteyip de gidemediğiniz bir gezi, ailecek yapmak isteyip de yapılamayan, ertelenen bir aktivite varsa bunları yapabilirsiniz. Eğer bu tür bir aktivite gündeminizde yok ise  hediye seçimi çocukların tatilde gelişimini, sosyal aktivitelerini destekleyici şekilde olmalıdır. Bununla birlikte çocuğun dönem boyu gösterdiği özveri takdir edilmelidir. Ebeveynlerinin sevgisini ve takdirini hisseden çocuğun özgüveni de artacaktır.

Karnesi kötü olan çocuğa nasıl yaklaşılmalıdır?

Karnesi kötü olan çocuğa bunu anlamlandırabileceği, yorumlayabileceği şekilde bağlantı kurabilmesi için imkanlar sunulmalıdır. Bunu değerlendirmesine yardımcı olacak şekilde çocuğa eşlik edilerek, geliştirebilmesi için çerçeve belirleyici destekte bulunulmalıdır. Bu süreci çocuktan bağımsız şekillendirmemek önemlidir. Korkutmak, bunun dönüşmesi mümkün olmayan bir süreç olarak ifade edilmesi en tehlikeli olandır. 

Dersleri zayıf olan çocuğa nasıl bir motivasyonla yaklaşılmalıdır?

Karne döneminin yaklaşmasıyla birlikte çocukların üzerinde hissettiği baskı da giderek artmaktadır.  Bu yüzden karnesinde düşük notlar olan çocuklar kendilerini yetersiz, başarısız hissedebilirler. Çocukların karne notlarına göre değerlendirilmesi özgüvenlerinin azalmasına yol açabilmektedir. Karne çocuğun ebeveynlerini tarafından başarılı veya başarısız şeklinde etiketlenmesine yol açabiliyor. Oysa ki karne çocuğun tüm performansını ölçmez. Karnesi iyi olan bir çocuğa nasıl başarılı olacağı söylenemezse, karnesi kötü olan bir çocuğa da başarısız olacağı söylenemez. Ebeveynler destekleyici bir tutumla çocuklarını anlamaya çalışmalıdır. Yargılamak ve cezalandırmak gibi olumsuz duyguları hissettirecek söylemlerden kaçınmalıdırlar. Çocuğun notlarındaki düşüklüğün sebebi araştırılmalıdır. Başkalarıyla kıyaslamadan kaçınılmalıdır. Ebeveynler kendi beklentilerini mi karşılama ihtiyacında yoksa çocuğun beklentilerini mi karşılama ihtiyacında? Bunun ayrımını yapabiliyor olmaları gerekmektedir. Çocuğun başarılı olduğu alanların yok sayılmaması önemlidir. Kendisini iyi hissettiği, başarılı olduğu alanlar bulunarak bu alanlar desteklenmelidir.