İsmail Hakkı SEYMEN- Memet Can YEŞİLBAŞ/GÖNEN (Balıkesir), (DHA)
ODTÜ Fizik Kısmı son derslik talebesi Batuhan Dereli (31), Balıkesir’in Bandırma ilçesine kurduğu teleskobuyla, yörüngesini 71 yılda bir tamamlayan, Everest Dağı’ndan daha büyük, ‘12P/Pons-Brooks’ adlı kuyruklu yıldızı görüntüleyerek fotoğrafladı.
ODTÜ Fizik Kısmı son derslik talebesi Batuhan Dereli, Balıkesir’in Gönen ilçesinde kurduğu teleskobuyla 18 Mart’ta, 71 yılda bir yörüngesini tamamlayan ve dünyanın en yüksek zirvesi olan 8 bin 849 metre yüksekliğindeki Everest Dağı’ndan daha büyük, ‘12P/Pons-Brooks’ adlı kuyruklu yıldızı görüntüleyerek fotoğraflamayı başardı. Boynuzsu görünümü sebebiyle ‘Şeytan Kuyruklu Yıldızı’ olarak adlandırılan ve ‘Halley’ tipi bir kuyruklu yıldız olan ‘12P/Pons-Brooks’, İç Güneş Sistemi’ni son olarak 1954 senesinde ziyaret etti. Averaj bir insan ömründe 1 ya da 2 kez gözle görülebilen ‘12P/Pons-Brooks’un bir sonraki ziyaretinin ise 2095 senesinde olması umut ediliyor. Toz ve buzdan oluşan, güneşin ısıtması sebebiyle, arkasında parlak yeşil ışıktan bir kuyruk yer edinen dev kuyruklu yıldız, 1812’de Jean-Louis Pons, 1883’te ise William Robert Brook tarafınca keşfedilmesi sebebiyle, ‘12P/Pons-Brooks’ adını bu ikiliden aldı.
‘İLK, AY’IN FOTOĞRAFINI ÇEKTİM’
Çocukluklarında astronomiye ilgi duyduğunu belirten Batuhan Dereli, ABD’da yaşayan teyzesinin kendisine almış olduğu ilk teleskopla, uzayı gözlemleme fırsatı bulduğunu ifade ederek, astrofotğrafçı olmasını elde eden süreci şu sözlerle söyledi:
“2009 yılı ‘Dünya Astronomi Yılı’ olarak tabir edilmişti, o yıllarda ABD’da yaşayan teyzem ve eniştemin bana armağan etmiş olduğu ufak standart bir teleskobum vardı. Ben bunu Ay’a, Jüpiter, Satürn şeklinde değişik gezegenlere çevirdiğim vakit, çıplak gözle gördüklerimin binlerce kat değişik halini gördüm. Bu gördüklerimi fotoğraflamam gerekiyordu, şundan dolayı dergilerde fotoğraflarını gördüğüm insanoğlu, bunu fotoğraflayabilmişti. Ufak bir dijital kamerayla ilk Ay fotoğrafını çektim. Arkasından Jüpiter’in videosunu çektim derken, coşku orada başladı.”
‘FİZİK BÖLÜMÜNÜ ASTROLOJİYE MERAKIMDAN SEÇTİM’
Yıldız ve galaksileri gözlemleme arzusunun her geçen gün büyüdüğünü söyleyen Dereli, “Lisede bir astroloji topluluğu kurdum, üniversitede fizik bölümünü de astrolojiye merakımdan seçtim. 2019 senesinde pandemi başlayınca eve kapandık fakat ben o dönem daha üst teleskoplara geçişin ilk adımını attım. Artık yıldızları takip edebiliyordum ve arasındaki nebulaları, galaksileri çekebiliyordum. Bunu inanılmaz bir heyecanla, çocuksu bir duyguyla yaptım. Ben bu duyguyu kaybetmiyorum ve kaybetmemeyi de istemiyorum. Şu sebeple beni hayatta tutuyor” diye konuştu.
50 BİN YIL SONRA İLK KEZ GEÇEN KUYRUKLU YILDIZI DA GÖRÜNTÜLEDİ
2023 senesinde, NASA’nın C/2022 E3 (ZTF) olarak adlandırdığı ‘Yeşil Kuyruklu Yıldızı’ da görüntüleyen Dereli, “Daha ilkin 50 bin yılda bir gözlemlenebilen, daha doğrusu bunun hesapları yapıldığında, 50 bin yılda bir dünyanın tanıdığından geçen bir kuyruklu yıldızı, 2023 Şubat ayında yakalamıştım. Bunun için Gönen’de hava kapalı olduğundan, kilometrelerce ötedeki İzmir’in Dikili ilçesine gittik ve eşimle beraber orada soğuk havada gözlemleme yaptık. Bunu yapabilmek ikimiz içinde gururdur” dedi.
‘TÜRKİYE’DE BİRÇOK KİŞİ BUNU ÇEKMEYE ÇALIŞIYOR’
Yörüngesini 71 yılda tamamlayan ‘Şeytan Kuyruklu Yıldızı’nı görüntülediği anları da heyecanla özetleyen Batuhan Dereli, kendisi şeklinde birçok amatör astrofotoğrafçının, dev kuyruklu yıldızı görüntülemek için, nisan ayından itibaren yönünü batı ufkuna çevirdiğini söyleyerek, “Şu an tüm amatör astrofotoğrafçılar teleskobunu ve kamerasını batı ufkuna çevirdi. Türkiye’de birçok şahıs bunu çekmeye çalışıyor ve ikimiz de bunu çekmek için 6 kere uğraştık. Son denememizde ve öncesindeki 2 denememizde muhteşem görüntüler elde ettik. Aslına bakarsak 3 aydır bunun yaklaştığı biliniyor. ‘Şeytan Kuyruklu Yıldızı’ olarak biliniyor. İçindeki patlamalar şeytan boynuzu şeklinde görülüyor. Bunun bu şekilde olması, çıplak gözle görebileceğimiz anlamına gelmiyor. Dürbün ya da teleskoba ihtiyacınız var. Fakat herhangi bir fotoğraf makineniz var ise, sabitleyin ve batı ufkundan 30 saniye pozlama alın” ifadelerini kullandı.
‘ÇOCUKLARIMA GURURLA ANLATACAĞIM’
Dev kuyruklu yıldızı görüntüleyebilmek için 5 kez tecrübe etme yaptığını ve 6’ncı denemesinde başarıya ulaşmış bulunduğunu vurgulayan Dereli, “Yaşınızı, yaşadıklarınızı, her şeyi düşünün. Galaksinin bir ucundan yakınınıza gelmiş, ışıldayan ve bir ihtimal yaşamın kaynağının bir parçasını taşıyan bu kuyruklu yıldızı yakalayabildim. Bu benim için gurur verici bir işlem, çocuklarıma gururla anlatacağım. Fazlaca heyecanlı bir işlem, şundan dolayı zaman içinde yarışıyorsunuz, şu an güneş batmak suretiyle ve bulutlar parça parça görünüyor. Bu parça parça bulutların içinde, gökyüzünün tertemiz olması gerekiyor. Çevre kirliliğinin olmaması gerekiyor, ışık kirliliğinden kaçmanız gerekiyor. Her şeyi matematiksel olarak hesapladığınızda, yalnızca 1 saatiniz var. Hatta o 1 saatin son yarım saati de ufkun aydınlanmasına denk geldiği için, 30 dakikalık bir zamanınız oluyor” dedi.
‘YILDIZLAR HAYATIMI DEĞİŞTİRDİ’
Astrofotoğrafçılık tutkusu yardımıyla eşi Serra Dereli (28) ile tanıştığını ve yıldızların yaşamını değiştirdiğini de söyleyen Batuhan Dereli, “Astrofotoğrafçılık tutkum yardımıyla dünyanın her yerinde dostlar edindim. Akrabalarım ve arkadaşlarımın haricinde, hayatımın aşkını keşfettim. Ben, sema fotoğraflarını her çektiğimde bu tarz şeyleri basıyorum ve büyük boy çıktısını alıyorum. Bu tarz şeyleri çerçeve haline getirtmek için, eşimin babasının haiz olduğu düğün fotoğrafı stüdyosuna gittiğimde, o bu tarz şeyleri çerçeveliyordu. Ben de heart nebula, rose nebula şeklinde duygusal adlı nebulaları çıktı alıyordum ve eşim bu tarz şeyleri benim için basıyordu. Zaman içinde tanıştık ve evlendik. Gökyüzünde milyarlarca yıldız içinden, yeryüzünde bir yıldız bulmuş oldum. Karanlığa bakmış olduğunuzda daima bir ümit vardır ve bir yıldız size hayal kurdurur, güzel düşler kurdurur. Ben dünyada bir insanı bulmuş oldum ve bu gökyüzündeki yıldızlar yardımıyla olmuş oldu. Yıldızlar hayatımı değiştirdi” diye konuştu. (DHA)
