Peptik ülser

PEPTİK ÜLSER

Mide asidi ve pepsinin yol açmış olduğu mukozal hasarın oluşmasıyla ortaya çıkan peptik ülser
daha oldukça orta ve ileri yaşlarda gözlenir. Önde gelen etyolojik niçin Helicobacter
pylori enfeksiyonudur. H. pylori enfeksiyonu yaşla artar; vatanımızda prevalansı 40-50 yaş
grubunda %80 dir. Duodenal ülserli hastaların %90-96, gastrik ülserli hastaların
%60-80 inde H. pylori antijeni pozitifliği saptanmaktadır.

Tanı
Öykü
Öyküde yer alabilecek risk faktörleri içinde steroid olmayan antienflamatuvar ilaç
(SOAEİ) ve aspirin kullanımı, stres (travma, ağır yanık, enfeksiyon, cerrahi girişim)
ve hipergastrinemi sayılabilir.

Noninvazif Hp testleri ( Hasta bu testlerle size başvurabilir.)
Anti Hp seroloji
C13 üre nefes testi
Dışkıda Hp antijen testi

Semptomlar
Peptik ülser semptomları
Yanma, kazınma şeklinde epigastrik ağrı
Yiyecek ve antiasidlerle azalan ağrı
Gece uykudan uyandıran yada öğün aralarında mide boşken ağrı (pirozis / göğüste
yanma peptik ülserden oldukça gastro-özfageal reflü ile uyumludur)
Ekşime, yanma, şişkinlik, bulantı benzer biçimde dispeptik yakınmalar

Karışık peptik ülser bulgu ve semptomları
Gastrointestinal kanama: dışkıda gizli saklı kan (+), melena, hematemez, anemi
Obstrüksiyon
(bulantı, kusma)
Penetrasyon, perforasyon (şiddetli karın ağrısı)
Kanser (kilo kaybı, iştahsızlık)
(kanser riskinin yaşla arttığı akılda tutulmalıdır)

Fizik muayene
Epigastriumda derin palpasyonla duyarlılık olabilir.
Dispeptik yakınmalarla gelen hastalarda klinik değerlendirme ile peptik ülser
düşünülebilir. Sadece kati tanıya endoskopi yada radyolojik incelemeyle ulaşılabilir.

Ayırıcı tanı
Fonksiyonel dispepsiler (dispeptik yakınmalarla gelen hastaların %60’ında)
Gastroözofageal reflü
Safra kesesi hastalıkları
Mide kanseri
Kronik pankreatit

Tedavi
Amaç
Semptomların giderilmesi
Peptik ülserin tedavisi ve komplikasyonların engellenmesi
H. pylori eradikasyonu ile tekrarlama ve komplikasyonların engellenmesi
Tedavide diyetin yeri yoktur. Sadece, hastanın kendisine hastalık verdiğini söylediği
yiyecekleri yememesi önerilebilir.
Peptik ülser SOAEİ kullanımına bağlı ise, ilaç kesilir, alkol ve sigara kullanımı
bıraktırılır.

1. İlaç tedavisi
Proton pompa inhibitörü yada H2 reseptör blokerlerinden biriyle dört hafta tedavi
verilir ve kontrole çağrılır.
Tedavi seçenekleri Proton Pompa İnhibitörü
1) H2 Reseptör Blokeri; Ranitidin 300 mg/gün, 2 eşit dozda
Proton Pompa İnhibitörü;Omeprazol 40 mg/gün, tek dozda
2) H2 Reseptör Blokeri; Lansoprazol 30 mg/gün, tek dozda
Proton Pompa İnhibitörü; Nizatidin 300 mg/gün, 2 eşit dozda şiddetli ise 60 mg/gün, 2 eşit dozda
3) H2 Reseptör Blokeri Famotidin 40 mg/gün tek doz
Proton Pompa İnhibitörü; Pantoprazol 40 mg/gün, tek dozda şiddetli ise 80 mg/gün, 2 eşit dozda

H. pylori nedenli peptik ülserde ilaç tedavisi:
Hp tedavi rejimleri
Proton pompa inhibitörleri (yada bizmut preperatları)
Klaritromisin
Amoksisilin yada metronidazol

Etkenin eradikasyonu için, 2 hafta sürdürülecek üçlü tedavi uygulanır:

Omeprazol 40 mg/gün, 2 eşit dozda yada Lansoprazol 60 mg/gün, 2 eşit dozda yada Pantoprazol 80 mg/gün, 2 eşit dozda ve Amoksisilin 2.000 mg/gün, 2 eşit dozda ve Klaritromisin 1.000 mg/gün, 2 eşit dozda

Omeprazol 40 mg/gün, 2 eşit dozda yada Lansoprazol 60 mg/gün, 2 eşit dozda yada Pantoprazol 80 mg/gün, 2 eşit dozda ve Metronidazol 1.000 mg/gün, 2 eşit dozda ve Klaritromisin 500 mg/gün, 2 eşit dozda.

Ranitidin Bizmut sitrat 800 mg/gün, 2 eşit dozda ve Amoksisilin 2.000 mg/gün, 2 eşit dozda ve Klaritromisin 1.000 mg/gün, 2 eşit dozda.

Tedavi tamamlandıktan sonraki iki haftalık süre içinde hastanın semptom ve klinik
bulguları devam ediyorsa hasta endoskopik araştırma için sevk edilmelidir.

İzlem
Hasta akut komplikasyonlar açısından izlenmelidir:
Obstrüksiyon
Penetrasyon
Perforasyon
Mide-bağırsak sistemi kanaması

Sevk
45 yaşın üstündeki dispepsili hastalar
Alarm semptomları (45 yaşın üstündeki hastada, bulantı / kusma, anemi,
gastrointestinal kanama öyküsü, dışkıda gizli saklı kan (+), şiddetli karın ağrısı
süratli kilo kaybı, disfaji / odinofaji) olanlar
Komplikasyon şüphesi olan yada saptananlar
Tıbbi tedaviye uyunç denetlenmek kaydıyla, tedaviye yanıtsız kalan hastalar
sevk edilmelidir.
Akut komplikasyon belirlenen hasta, damar yolu açılıp sevk edilmelidir.

Kaynaklar
1. Dammann HG et al. Eradication of Helicobacter Pylori with Pantoprazol. Helicobacter; 2000;5:41-51.
2. Dyspepsia; Challenges in Diagnosis and Selection of Treatment. Clin Ther; 2001; 23:1130-44.
3. Fichbach LA, Goodman KJ, Feldman, Aragaki C. Source of Variation of Helicobacter Pylori Treatment Success in Adults Worldwide: A Meta-analysis. İnt J Epidemiol , 2002; 31:128.
4. Leodolter, Kuling M, Brasch H, Meyer-Sabellek W, Willich SN, Malferheiner P. A Meta -analysis comparing Eradication, Healing and Relaps Rates in Patients with Helicobacter Pylori . Ther 2001;15:1949-58.
5. Miehlk S et al.Treatment of Helicobacter Pylori Infection. Semin Gastrointes Dis 2001;12:167-79
Kaynak : Sıhhat Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi