PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Türk müdafa ve havacılık endüstri, 2023 senesinde 6 milyar dolarlık ihracat hedefini aşmaya hazırlanıyor. 2023 yılının ilk yarısında 2 milyar 378 milyon dolarlık üstün dereceli ihracat seviyesini yakalayan sektör, “daha iyisini üretmek, daha fazlaca pazara erişmek” için hummalı bir emek verme sergiliyor. Geleneksel pazarlar, dost ve bağlaşık ülkelerin yanı sıra, Asya-Pasifik ülkeleri, Ortadoğu Ülkeleri, Latin ABD, Şimal ve Orta Afrika’nın da aralarında yer almış olduğu hedef pazarlara odaklanan sektör, müdafa ve havacılık alanında dünyanın en büyük ilk 10 ülkesi içinde yer alma hedefine doğru güvenilir adımlarla aşama kaydediyor. Orta vadede sektör ihracatının ilk olarak 10 milyar dolar sevilerine çıkartılması hedefleniyor. İnsansız hava araçları (İHA) ve silahlı İHA (SİHA) teknolojisinde dünyanın önde gelen ilk üç ülkesi içinde yer edinen, kendi harp gemisini icra eden 10 ülkeden kabul edilen Türkiye, aynı başarıyı karada, havada, denizde ve (artık) uzaydaki öteki teknolojilerde de göstermeyi hedefliyor.

Türk müdafa ve havacılık sanayisinde orta ve uzun solukta uzay teknolojileri, müdafa elektroniği, ileri araç-gereç teknolojileri, suni zekâ, otonom sistemler, katmanlı imalat yatırım alanları olarak öne çıkıyor. İstikrarlı bir başarı için dengeli büyüyen, Ar-Ge çalışmalarına ağırlık veren bir yol haritasına haiz olan Türk müdafa ve havacılık sanayinde, “ortak hedefler için ortak çözümler” sunulması ehemmiyet taşıyor. Bilhassa, 2010’lu yıllardan başlamış olan sektör kümelenmeleri firmaları bir araya getirmiş olduğu şeklinde, onlar içinde iş birliği ve sinerjinin artmasını sağlıyor. Tüm bu pozitif gelişmelerle Türk müdafa ve havacılık endüstri ülke ihtiyacının ortalama yüzde 80’inini karşılama noktasına geldiği, 2022 yılı müdafa endüstri cirosunun 12.2 milyar dolara, ihracatın 4 milyar dolara ulaşmış olduğu vurgulanıyor.

EN YÜKSEK İHRACAT DEĞERİNE ULAŞILDI

PARA Dergisi’nin sorularını yanıtlayan Müdafa ve Havacılık Endüstri İhracatçıları Birliği (SSI) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Temel Kotil, sektör ihracatının 2022 senesinde senelik yüzde 36 artışla 4 milyar 365 milyon dolar düzeyinde gerçekleştiğini vurgulayarak, sektörün bu performansla en yüksek ihracat değerine ulaştığını kaydetti. 2023 yılsonu hedeflerinin 6 milyar dolar bulunduğunu belirten Kotil, “Müdafa ve havacılık sektörü ihracatı 2023 yılının ilk altı aylık döneminde, bundan önceki senenin aynı dönemine bakılırsa yüzde 22 artış gösterdi ve 2 milyar 378 milyon dolar ihracat değerine ulaştı. İlk altı aylık verilere bakılırsa yıl sonunda ihracatımızın 5.5 milyar dolar seviyelerine geleceği görülüyor. Sadece önümüzdeki ikinci altı aylık periyotta bilhassa başta İHA olmak suretiyle platform ihracatlarımızın artış ivmesi ile 6 milyar dolarlık ihracat hedefimize ulaşılabileceği de uzak bir öngörü olmayacak. Orta vadede sektör ihracatının ilk olarak 10 milyar dolar sevilerine çıkartmayı hedefliyoruz” diyor.

İHA’LAR SEKTÖR İHRACATINDA ÖNE ÇIKTI

Kotil, son yıllarda insansız hava taşıtlarının sektör ihracatında öne çıktığına dikkat çekti. Bilhassa Baykar’ın geliştirdiği ve sahada etken görevdeki başarısıyla birçok ülkenin ilgisini çeken, 30’un üstünde ülkeye ihraç edilen TB2 Bayraktar İHA/SİHA aracı ile TUSAŞ’ın geliştirdiği ve ihracatına başlanan ANKA İHA’sı ile beraber, Türk müdafa ve havacılık sanayiine bakışın pozitif yönde değiştiğini belirten Kotil, Türk ürünlerine talebin artmaya başladığını kaydetti. Kotil, şunları kaydetti:

“Sahadaki başarı ile birlikte uygun maliyet ve süratli tedarik de ülkelerin ürünlerimize talebini artırmakta mühim etkenler. İhracatımızdaki ikinci mühim ürün ise zırhlı kara araçları. Bilhassa Ortadoğu ülkeleri zırhlı kara araçlarımıza büyük ilgi gösteriyor. Birçok ülkenin envanterinde değişik firmalarımızın ürünleri yer ediniyor. Son yıllarda Doğu Avrupa ülkelerinin de zırhlı kara araçlarımıza ilgi duyduğu gözlemleniyor. Önümüzdeki kısa vadede seri üretime geçilmesi planlanan ALTAY tankımız ile kara araçlarının ihracatımızdaki payının artacağı değerlendiriliyor.”

ORTADOĞU, KUZEY VE ORTA AFRİKA HEDEF PAZARLAR…

Müdafa ve havacılık sektöründe ABD, AB ve İngiltere’nin geleneksel pazarlar bulunduğunu dile getiren Kotil, bunun yanında başta Azerbaycan ve Katar olmak suretiyle dost ve bağlaşık ilişkisi olan ülkelerin de mühim pazarlar bulunduğunu beyan etti. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile son yıllarda gelişen ilişkilerin bu ülkeye ihracatta artışa niçin bulunduğunu belirten Kotil, “Gene Afrika’da yer edinen ülkelere de İHA ihracatımız olmuştur. Asya-Pasifik ülkeleri, Ortadoğu Ülkeleri, Latin ABD ve Şimal ve Orta Afrika ise hedef pazarlarımız. SSB öncülüğünde sektör firmalarımızla beraber öne çıkan ve hedef ülkelerdeki pazar payımızın artırılması için çalışmalara devam etmekteyiz” dedi.

BAZI STRATEJİK ALT SEKTÖRLER ÖNE ÇIKIYOR

Müdafa ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SASAD) Genel Sekreteri Dr. Ruşen Kömürcü, Türk müdafa ve havacılık sanayisinin, son yıllarda büyük bir gelişme kaydettiğini vurgulayarak, ulusal projeler ve teknolojik yeteneklerin artmasıyla beraber, bazı stratejik alt sektörlerin öne çıktığını söylemiş oldu. İHA, havacılık bakım, onarım ve operasyon (MRO), elektronik harp sistemleri ve roket/roket teknolojilerinin öne çıkan sektörlerden bazıları bulunduğunu dile getiren SASAD Genel Sekreteri Dr. Kömürcü, İHA teknolojilerinde Türkiye’nin mühim bir ilerleme kaydettiğini ve SİHA’ların askeri operasyonlarda etkin bir halde kullanıldığını beyan etti.

UZAY TEKNOLOJİLERİNDE YATIRIMLAR ARTIYOR…

Dr. Kömürcü, gelecekte Türk müdafa ve havacılık sanayisinde orta ve uzun solukta öne çıkması beklenen bazı alanları uzay teknolojileri, müdafa elektroniği ve ileri malzemeler olarak sıraladı. Türkiye’nin uzay teknolojileri alanında daha da gelişmeyi hedeflediğini ve uydu üretimi, roket fırlatma kapasitesi ve uzay araştırmaları şeklinde mevzularda yatırımlarını artırdığını vurgulayan Kömürcü, müdafa elektroniği alanında ise elektronik sistemlerin müdafa alanında kullanımının giderek artmakta olup, radar sistemleri, komünikasyon ekipmanları ve siber güvenlik şeklinde alanlarda ilerlemeler hedeflendiğini kaydetti.

SSEKTÖRDE 81 BİN 132 KİŞİ İSTİHDAM EDİYOR

SASAD’ın Sektör Performans Raporu’na bakılırsa 2022’de bundan önceki yıla bakılırsa sektör istihdamı yüzde 7.23 artış ile 81 bin 132 kişiye ulaştı. SASAD Genel Sekreteri Dr. Ruşen Kömürcü, sektörün istihdam verilerine ilişkin şu bilgileri paylaştı: “Bu rakamın yüzde 29’u mühendis iken, yüzde 44’ü uygulaman ve operatör olarak vazife aldı. Sayıları daha da detaylandıracak olursak, 2022 yılı toplam istihdamının yüzde 48’i üretimde çalışan personel olup, yüzde 26’sı ürün ve teknoloji geliştirme bölümlerinde çalışıyor. Sektörel olarak istihdam dağılımına bakacak olursak, 2022 toplam istihdamının yüzde 83.81’i müdafa, yüzde 12.91’i sivil havacılık, yüzde 1.69’u lojistik destek, yüzde 1.36’sı güvenlik ve yüzde 0.23’ü uzay alanında çalışıyor.”

BİRÇOK HAYALİ GERÇEĞE DÖNÜŞTÜRDÜ…

TÜRK Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV), 1987’den bu yana müdafa sanayinin yerli ve ulusal olması yolunda birçok düşsel gerçeğe dönüştürdü. Internasyonal müdafa sanayii devleri içinde yer edinen şirketlerin ana sermayedarı olan TSKGV, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin harp gücünün artırılması yolunda mühim adımlar attı. Kuruluşundan bugüne dek ulusal müdafa sanayii alanında stratejik yatırımlar gerçekleştiren TSKGV, önümüzdeki beş senelik dönemde müdafa, havacılık, uzay ve güvenlik sektörlerinde yapacağı yeni yatırımlarla Türk Silahlı Kuvvetleri’nin caydırıcılık açısından gerekseme duyduğu geleceğin teknolojilerine dayalı sistem ve ürünlerin geliştirilmesine odaklanmaya devam edecek. TSKGV Genel Müdür Vekili Emekli Tümgeneral Sadık Piyade, Vakıf Bağlı Ortaklıklarının (VBO) son yıllarda artan gelişme hızları ve Türk milletinin artan bağış miktarları ile her geçen gün gelirlerini artıran TSKGV’nin, Ulusal Müdafa Bakanlığı’nın projelerinde kullanılmak suretiyle Müdafa Sanayii Destekleme Fonu’na giderek artan oranda kaynak aktardığını altını çizdi. Piyade, TSKGV’nin modernizasyon projelerine aktardığı kaynaklara ilaveten kurum amacı doğrultusunda Vakıf Bağlı Ortaklıklarının gerçekleştirdiği yeni teknoloji yatırımlarına da destek olmaya devam ettiğini kaydetti.

STRATEJİK YATIRIMLAR GERÇEKLEŞTİRİYOR

TSKGV’nin kuruluşundan bugüne dek ulusal müdafa endüstri alanında stratejik yatırımlar gerçekleştirdiğini ve gerçekleştirmeye devam ettiğini vurgulayan Piyade, şunları aktardı:

“TSKGV, yüzde 50’den fazla hissesine haiz olduğu altı VBO, yüzde 50’den azca hissesine haiz olduğu dokuz iştiraki, bunun yanı sıra VBO’nun hisse sahibi olduğu şirketleri de dikkate aldığımızda, direkt yada dolaylı olarak hisse sahibi olduğu toplam 68 şirket ile ülkemiz müdafa sanayisinin geliştirilmesi ve mühim teknolojilerin kazanılmasında oldukça etkin rol alıyor.”

Vakfın, kuruluşundan beri en mühim gelir kaynağının büyük Türk milletinin teveccühü ile yapmış oldukları bağışlar bulunduğunu söyleyen TSKGV Genel Müdür Vekili Emekli Tümgeneral Piyade, bu bağışlar yardımıyla VBO olan ASELSAN, TUSAŞ, ROKETSAN, HAVELSAN, İŞBİR ve ASPİLSAN şirketlerinin kurulduğunu anımsattı. Gelinen aşamada Vakfın en büyük gelir kaynağının, etkin nezaret ve yönlendirme fonksiyonun gerçekleştirilmesi neticesinde hisse sahibi olduğu şirketlerden elde etmiş olduğu kar payları bulunduğunu dile getiren Piyade, bunun yanında Vakfın öteki gelir kaynaklarının “bağış gelirleri, fuar gelirleri, kira gelirleri ve finans gelirleri” olarak deklare etti.

TSKGV’nin bu faaliyetler ile eş zamanlı olarak, mühim ve geleceğin teknoloji yatırımlarına da kaynak sağladığını vurgulayan Piyade, buna örnek olarak askeri ve sivil enerji sistemleri alanında etkinlik gösteren İŞBİR ve ASPİLSAN’ın Türkiye’ye yeni teknolojiler kazandırmak suretiyle gerçekleştirdiği yatırımlara son yıllarda fazlaca mühim destek sunar sağlamasını verdi. İŞBİR’in, Balıkesir Organize Sanayii Bölgesi’ndeki üretim tesisi yatırımı ile Türkiye’de ilk kez bir şirket “yerli ve ulusal seri alternatör üretimi” kabiliyeti kazandığını dile getiren Piyade, bu tesisin Türkiye’nin enerji alanında yerlileşmesine güzel bir örnek bulunduğunu belirtti. ASPİLSAN’ın ise, 2022 senesinde faaliyete geçen üretim tesisi ile Türkiye’de ilk lityum iyon pil üretim tesisini kazandırdığını altını çizdi.

“DIŞA BAĞIMLILIĞI EN AZA İNDİRMEYİ HEDEFLİYORUZ”

Şimdi de kümelenme çalışmalarına bir göz atalım. Eskişehir Havacılık Kümelenmesi (ESAC) Yönetim Kurulu Başkanı, TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, Eskişehir Havacılık Kümelenmesi’nde bulunan ana endüstri şirketlerinin, yerli teknolojilerin geliştirilmesi ve ülke geneline yaygınlaştırılması mevzusunda birçok proje yürüttüğünü kaydetti. Kümelerinde bilhassa havacılık sektöründe kullanılan hususi alaşımlı havacılık metallerinin işlenmesi mevzusunda proses ve programlama eğitimleri verilmesi, bu proseslerde kullanılacak kesici ekip ve uçların seçilmesi şeklinde mevzularda ortak emekler yürütüldüğünü vurgulayan Akşit, “Kümemizin önder firmalarından TEI tarafınca havacılığın tüm Türkiye sathındaki gençlerimize sevdirilmesi ve havacılık motorları mevzusunda temel teknolojilerin gençlere tanıtılması amacıyla ‘TEI Havacılık Motorları Okulu’ vasıtasıyla parasız eğitim veriliyor. Biz TEI olarak kuruluşumuzdan bu yana tayyare motor parçası üretimi adına edindiğimiz tecrübeleri 2000’li yılların başından itibaren Eskişehir’deki ve ülkemizdeki havacılık sektörüne emek veren firmalarla paylaşarak onların da sektöre giriş yapmalarına öncülük ettik. Eskişehir Havacılık Kümelenmesi’nin hedeflerine paralel olarak hâlihazırda çalıştığımız firmaları tedarikçi olarak değil paydaş olarak görüyor ve tüm data birikimimizi onlara aktarıyoruz. Verimliliklerini çoğaltmak için beraber mühendislik emek harcamaları yürütüyoruz. Ek olarak örneksiz motor projelerimizde kullanılan birçok alt sistemin geliştirilmesinde de birçok şirket ile iş birliklerimiz bulunuyor. Böylelikle firmalarımızın hem altyapılarını geliştiriyor hem de tasarım kabiliyetlerini artırıyoruz. Bu emekler neticesinde ülkemizin dışa bağımlılığını en aza indirmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

MİLLİ MOTOR ALT SİSTEMLERİNDE İŞ BİRLİĞİ

ESAC’ın Avrupa Havacılık Kümeleri Ortaklığı (EACP) üyesi bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akşit, EACP organizasyonu çerçevesinde geçen yıl düzenlenen “Speed-Match Internasyonal İkili İş Görüşmeleri Programı” kapsamında üyelerinin Avrupa’da etkinlik gösteren havacılık firmaları ile B2B iş birliği görüşmeleri gerçekleştirmesini sağladıklarını söylemiş oldu. TEI olarak toplam iş hacminin hatırı sayılır miktarını senelerden beri Eskişehir’de yer edinen öteki yan endüstri firmalarıyla paylaştıklarını, birçok temel imalat aşamasını iş birliği ile tamamladıklarını belirten Akşit, şunları söylemiş oldu:

“Emek harcama yaptığımız tüm firmalarımızı yalnızca birer tedarikçi olarak değil hem de birer paydaş olarak görüyor; tecrübemizi onlarla paylaşıyor, verimliliklerini artırabilecek emekler yürütüyoruz. Millî motor projelerimizde kullandığımız alt sistemlerin geliştirilmesi ve üretilmesinde de gene şehrimizdeki firmalarla iş birliği yapıyoruz. Kümelenme üyelerinin sektöre yönelik çeşitli teşvik projeleri kapsamında bilgilendirilmelerini de sağlıyoruz. Hem de hem teknik hem yönetimsel alanlarda yararlanabilecekleri eğitim programları organize ediyoruz. Firmaların yurt dışı pazarlara daha rahat açılmalarını sağlayabilecek pazarlama çalışmalarına destek vermeyi sürdürüyoruz. Firmalarımızın küresel havacılık ve müdafa sanayisi sektörleri içinde kalıcı birer ihracatçı olmalarına giden meşakkatli yolda devamlı yanlarında olmaya devam edeceğiz. Hem şehrimizin hem ülkemizin ekonomik ve stratejik hedeflerinin gerçekleşmesinde iş birliği halinde çalışmanın ve firmalarımızın ortak noktalarda birleşerek birlikte hareket etmelerinin fazlaca mühim bulunduğunu düşünüyorum. Kümelenmemize üye olan ve ekosistemimiz içinde yer edinen tüm firmalarımızın ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlayacak başarıya ulaşmış emekler içinde yer alacaklarına da gönülden inanıyorum.”

YARI MAMÜL ÜRÜN DESTEĞİ DE VERİYOR

Bursa Uzay Havacılık Müdafa Kümelenmesi (BASDEC) firmaları, SSB ve sektörün öncü kuruluşlarına hizmet veriyor. BASDEC Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Hatipoğlu, Türk müdafa ve havacılık sanayinin, kendi Ar-Ge’sini yapabilen, teknolojisini üretebilen bir duruma geldiğini vurgulayarak, burada devletin müdafa ve havacılık ana kuruluşlarına verdiği direkt desteklerin fazlaca büyük görevi bulunduğunu kaydetti. “Kendi Ar-Ge ve ürün geliştirmenizi, gerektiğinde kendi tasarım değişikliğinizi (design review) yapabilmek, devamlı model geliştirebilmek, rakiplerle atbaşı gidebilmek anlamına gelir. Bu ise ihracat potansiyelini devamlı arttırmak anlamına gelir” diyen Dr. Hatipoğlu, Türk müdafa ve havacılık sanayinin bu performansı yakaladığının altını çizdi. Bu kabiliyetlerin üretime dönüşmesinde kümelenmelerin, üye firmalarının üretim kabiliyetlerini organize ederek ana sektöre fazlaca büyük katkıda bulunduğunu belirten Dr. Hatipoğlu, “Kümelenme firmalarımız artık ana sektöre proses desteği vermekten ziyade yarı mamul ürün desteği de verebilme durumuna gelmiştir” dedi.

ELEKTRONİK MAYIN DEDEKTÖRÜ ÜRETİMİNE BAŞLANDI

BASDEC firmalarının halen; Müdafa Endüstri Başkanlığı, TUSAŞ, TEI, ROKETSAN, ASELSAN, THY-TEKNİK, ASFAT (Askeri Fabrikalar), Deniz Kuvvetleri, FNSS ve MKEK’a hizmet verdiğini söyleyen Dr. Hatipoğlu, “BASDEC içinde beş firmanın oluşturduğu COMIT Ortaklık Şirketi, TÜBİTAK/TTO ile bir antak kalma yaparak TÜBİTAK/BİLGEM tarafınca geliştirilen Elektronik Mayın Dedektörü’nü üretmeye başladı. Ürünün ihracatı için emekler başlatıldı. Yeni bir ortaklık kurarak, ROTAX-914 dengi Hafifçe Tayyare ve İHA Motoru Geliştirme Projemiz devam ediyor. Bu proje için TÜBİTAK/TEYDEB Desteği alınması planlanıyor. Kümelenmemiz içinde, ‘lazer silahı’ şeklinde dünyada azca örneği olan yüksek teknoloji üreten, helikopter fren sistemlerini üreten üyelerimiz de var” dedi.

“KOBİ’LERİMİZE DESTEK OLUYORUZ”

Müdafa ve havacılık sanayinde kümelenmelerin yeri ve önemine değinen OSTİM Müdafa ve Havacılık Kümelenmesi (OSSA) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Yarsan, Türk müdafa ve havacılık sektörünün bilhassa son 20 yılda devletin de destekleri ile birçok ürünü yerlileştirdiğini, ithal ikame sağladığını ve gelişen teknolojileri bu ürünlere adapte ederek bir adım öteye taşıdığını kaydetti. Yarsan, gelinen noktada kazanılan kabiliyetler ve ortaya çıkarılan ürünlerin, barındırdığı yüksek teknoloji ve kalite yardımıyla dünyanın birçok bölgesinde tercih edilen markalar olmaya başladığını ve Türkiye’nin müdafa ve havacılık ihracatında bir üstün dereceli beklentisi içine girilmesini sağladığını altını çizdi. Bilhassa yerlileştirme çalışmalarına büyük katkılar sunan alt yüklenici KOBİ’lerin çalışmalarının da hem yazılım hem de üretim alanlarında devam ettiğini belirten Yarsan, ek olarak üretilecek ürün ve platformların prototipleme süreçlerinden seri üretim süreçlerine kadar OSSA üyelerinin tüm kabiliyetlerini gerekseme makamlarının hizmetine sunduğunu dile getirdi.

Yarsan, sektörün en mühim gündem maddelerinin başlangıcında finansmana erişim ve nitelikli insan deposu azlığının geldiğini altını çizdi. Bilhassa alt yüklenici KOBİ’lerin büyümesinin sektörel projelerin hedeflerine daha süratli yetişmesi açısından büyük ehemmiyet taşıdığını belirten Yarsan, KOBİ’lerin üretim süreçlerinin yanı sıra ürün sahipliğine geçiş yapması ve kendi ürünleri ile ihracat gerçekleştirebilmesinin hem ülke hem de kendileri adına dar boğazların aşılmasını kolaylaştıracağını söylemiş oldu. Yarsan, bunun da tesisleşme ve Ar-Ge’ye ayrılan payın artırılmasına ve daha yüksek teknolojili ürünlerin ortaya çıkmasına olanak sağlayacağını kaydetti. Yarsan, “Devletimizin ve ana yüklenici firmalarımızın finansmana erişim noktasında KOBİ’lere teşvik ve destek sunar ile destek olması, KOBİ’lerimizin gerekseme duyduğu sistem alt yapılarının kurulması, ilgili alanlarda eğitimler ve danışmanlıklar ile sorunlara çözümler üretilmesi ve üye firmalarımızın ürün ve hizmetlerinin haiz olduğumuz geniş yerli ve yabancı networkümüz ile paylaşılması mevzusunda kümelenme olarak yürüttüğümüz faaliyetlerimiz ile KOBİ’lerimize destek olmaya çalışmaktayız” dedi.

SAVUNMA SANAYİNİN KALBİ İSTANBUL’DA ATTI

Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’nın (TSKGV) yönetim ve sorumluluğunda 1993’ten bugüne iki yılda bir icra edilen IDEF’23 16’ncı Internasyonal Müdafa Sanayii Fuarı, 25-28 Temmuz’da İstanbul’da gerçekleştirildi. Bu yıl 30’uncu yılını kutlayan IDEF’23 Internasyonal Müdafa Endüstri Fuarı’na, müdafa, güvenlik, denizcilik, havacılık ve uzay sanayii alanlarında etkinlik gösteren 55 ülkeden yerli ve yabancı bin 461 şirket katıldı. 81 ülkeden 189 heyeti fuarda ağırlandı. Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Ulusal Müdafa Bakanlığı ev sahipliğinde, Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım AŞ. organizatörlüğünde meydana gelen IDEF 2023’te, önceki yıllarda olduğu şeklinde Türk müdafa sanayisi bünyesinde geliştirilen birçok ürün ilk kez sergilendi. Daha ilkin geliştirilen çeşitli ürünlerin yeni versiyonları fuarda tanıtıldı. Fuarda; zırhlı muharebe araçları, taktik zırhlı araçlar, insansız kara, hava ve deniz araçları, tabanca sistemleri, roketler, güdümlü füzeler, piyade silahları, askeri simülatörler, elektronik harp çözümleri, güç grupları ve patlayıcı madde imha ekipmanlarının aralarında bulunmuş olduğu birçok ürün yer aldı. Fuarın açılışına video ileti gönderen Başkan Recep Tayyip Erdoğan, müdafa endüstri ihracatında bu yıl 6 milyar dolar hedefinin fazlaca üzerine çıkılabileceğini kaydetti. Erdoğan, “Senelerdir kararlılıkla yürüttüğümüz ulusal teknoloji hamlemizin meyvelerini değişik alanlarda toplamaya başladık. Kara, hava ve deniz araçlarında kendi ihtiyaçlarımızın derhal tamamını yerli ve ulusal imkanlarla karşılayabiliyoruz. İHA ve SİHA teknolojisinde dünyanın önde gelen üç ülkesi içinde yer alıyoruz. Kendi harp gemisini icra eden 10 ülkeden kabul edilen Türkiye, hem de bu alanda mühim bir ihracatçı konumunda. Dünyanın ilk SİHA gemisi diyebileceğimiz TCG Anadolu’yu donanmamızın hizmetine verdik. Akıncı ile başladığımız TİHA hamlemizi insansız harp uçağımız KIZILELMA ile şimdi fazlaca değişik boyuta taşıyoruz. KAAN adını verdiğimiz beşinci nesil Ulusal Muharip Uçağımızın tanıtımını yaptık” dedi.

2024-2028 STRATEJİK PLANI HAZIRLANIYOR

Karada, denizde, havada ve artık uzayda …Müdafa sanayinde gerçekleştirdiği stratejik yatırımlarla Türk ordusunun harp gücünün artırılması, yer ve ulusal müdafa sanayinin geliştirilmesine öncülük eden Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV), önümüzdeki beş senelik devrin stratejik yol haritasını hazırlıyor. TSKGV’nin 2024-2028 Stratejik Planı’nın hazırlıklarına yeni bir bakış açısıyla devam ettiğini vurgulayan TSKGV Genel Müdür Vekili Emekli Tümgeneral Sadık Piyade, açıklamalarına şöyleki devam etti: “Bu çerçevede önümüzdeki dönemde etkin ve ustalaşmış tanıtım ve halkla ilişkiler faaliyetlerine devam edilerek sayıları 250 bini aşan bağışçılarımızla ilişkilerimiz geliştirilecek ve Türk milleti ile Türk Silahlı Kuvvetleri içinde mevcud gönül bağları güçlendirilecek. Öteki taraftan hisse sahibi olunan şirketlerin nezarete, yönlendirilmesi, aralarında iş birliği ve koordinasyonun etkinleştirilmesine devam edilecek. Bu çerçevede müdafa, havacılık, uzay ve güvenlik sektörlerinde yapacağı yeni yatırımlarla Türk Silahlı Kuvvetleri’nin caydırıcılık açısından gerekseme duyduğu geleceğin teknolojilerine dayalı sistem ve ürünlerin geliştirilmesine odaklanılmaya devam edilecek. Bunun yanı sıra şirketlerin en mühim varlığı olarak değerlendirdiği insan kaynaklarının ücret, yan haklar, eğitim, kariyer planlaması vb. her açıdan geliştirilmesi sürdürülecek. Bu ve benzeri yenilikçi mevzular 2024-2028 Stratejik Planımıza yansıtılacak.”

“TEK GÜNDEMİMİZ DAHA İYİSİNİ ÜRETMEK, DAHA ÇOK PAZARA ERİŞEBİLMEK”

Prof. Dr. Temel KOTİL / Müdafa ve Havacılık Endüstri İhracatçıları Birliği (SSI) Yönetim Kurulu Başkanı

Hepimiz, istikrarlı bir başarı için dengeli büyüyen, Ar-Ge çalışmalarına ağırlık veren bir yol haritasına sahibiz. T.C. Cumhurbaşkanlığı Müdafa Sanayii Başkanlığı, Millî Müdafa Bakanlığı, Tecim Bakanlığı, Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi şeklinde kurumlarla ve öteki uzmanlık birlikleriyle beraber ortak emekler yürütmekte, ortak hedeflerimize ortak çözümler ortaya koymaktayız. Çevik yapımız ve her türlü negatif koşula karşı hazırlıklı olma yaklaşımımız ile ‘müdafa ve havacılık alanında dünyanın en büyük ilk 10 ülkesi içinde yer alma’ hedefimize doğru güvenilir adımlarla ilerliyoruz. Bundan dolayı 2023 yılı için hedefimizi, ihracatta 6 milyar doları aşmak olarak belirledik. Sanayimizin İHA mevzusunda haiz olduğu kabiliyetler tüm dünya tarafınca biliniyor, yakından takip ediliyor ve takdir görüyor. Bununla beraber sanayimizin ihraç etmiş olduğu askeri kara, hava ve deniz araçları, tabanca, cephane ve roket sistemleri, hava taşıtlarının aksamları ve parçaları başta olmak suretiyle birçok ürün grubu ve servisi bulunuyor. Sektörümüz, tek vücut olarak müdafa ve havacılık alanında dünya pazarındaki payımızı çoğaltmak, daha çok ihracat yaparak ülkemize daha çok kıymet katabilmek ve dünyanın bu mevzuda önde gelen ülkeleri içinde daha üst sıralarda yer alabilmek için var gücüyle çalışıyor. Tek gündemimiz daha iyisini üretmek, daha fazlaca pazara erişebilmek.