PARA ARAŞTIRMA/ MERVE YILMAZ GERGİN Ülkeyi yasa boğan depremde arama kurtarma ekipleri hepimizin umudu oldu. Zelzele sonrası birçok ülke, arama kurtarma ekiplerini afetten etkilenen bölgelere gönderirken oldukca sayıda holdingin arama kurtarma ekipleri de oralarda yer alarak inanılmaz mucizelere imza attı. Günlerce savaşım verip enkazdan sağ çıkarılan her canla beraber luk gözyaşları döktürdüler. Takımlar, zelzele sonrası yaralı bulma ve kurtarma mevzusunda verilen eğitimler sonrası uygulamalı olarak arama emekleri yapıyorlar. Holdingler, fiziki yeterliliği olan gönüllü çalışanlarına; göçük, yangın, vasıta içi sıkışma, temel ilkyardım vb. alanları kapsayan tahlisiye (can kurtarma) eğitimleri veriyor. Bunların yanı sıra afet sonrası psikososyal destek, hiddet kontrolü, stresle baş etme benzer biçimde mevzularda da eğitimler veriliyor. Eti Bakır Genel İSG Direktörü Erdal Kocagöz, Cengiz Grubu’nun bin 378 kişilik arama kurtarma ekibiyle 134 kişiyi yıkıntı altından sağ olarak çıkardığını söylüyor. Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas da ekipte ihtimaller içinde bir afette yaşanacak enerji kesintisine karşı enerji sürekliliğini sağlayabilecek, yıkılan yapıda hasar tespiti yapabilecek, afet yerine ulaşımı sağlayabilecek, depo lojistik işini yapabilecek data ve beceriye haiz olan çalışanların olmasına itina gösterdiklerini dile getiriyor. Polisan Tüm ortaklık Grup İnsan Kaynakları Direktörü Mahmut Temiz ise arama kurtarma ekibinin yanı sıra tüm çalışanların katılımına açık afet sonrası travma yönetimi webinar’ları düzenlediğinin altını çiziyor.

BİN 378 KİŞİLİK GÖNÜLLÜ EKİP

Eti Bakır ve Eti Alüminyum maden işletmelerindeki çalışanlar başta olmak suretiyle Cengiz Grubu’nda toplam bin 378 kişilik bir arama kurtarma ekibi bulunuyor. “Siirt’ten İzmir’e, Adıyaman’dan Artvin’e kadar tüm işletmelerimizde verdiğimiz eğitimlerle bu ekibin Türkiye’de yaşanacak her türlü afet için sahada bulunmasını sağlıyoruz” diyen Eti Bakır Genel İSG Direktörü Erdal Kocagöz, bu ekibin en temel hususi durumunun tamamen gönüllülük esasına dayandığını dile getiriyor. Tüm ortaklık, fiziki yeterliliği olan gönüllü çalışanlara göçük, yangın, vasıta içi sıkışma, temel ilkyardım vb. alanları kapsayan tahlisiye (can kurtarma) eğitimleri veriyor. Bu eğitimlerin içerikleri ise 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer edinen başlıkları içeriyor. Tahlisiyeci belgeleri tamamlanan ekiplere ise kesinlikle sıhhat çalışanı de dahil ediliyor. Eti Bakır’ın tüm işletmelerindeki ekipleri, her bir ekipte altı şahıs olmak suretiyle, bir ekip lideri, dört tahlisiyeci ve bir sıhhat personelinden oluşuyor. Aynı şekilde Eti Alüminyum’da da acil durum ekipleri, kendi çalışanlarından mevzuata gore lüzumlu acil durum eğitimlerini alan sertifikalı kişilerden oluşuyor. Grup şirketleri olan AHEN’de de acil müdahalede toplam 21 kişiden oluşan dört ekip mevcut. Her ekip, bir ekip lideri, iki sıhhat çalışanı ve dört tahlisiyeciden oluşuyor. “Tüm ekiplerimizi koordine eden bir tane A Sınıfı İş Güvenliği uzmanımız bulunuyor” diyen Kocagöz, “CK Enerji tarafında ise kendi çalışanlarımız ve gene iştirakimiz olan güvenlik şirketi Yeniçeri’nin ekiplerinden oluşan donanımlı bir ekibe sahibiz. Son yaşadığımız zelzele benzer biçimde büyük afetlerde, bölgeye gönderdiğimiz iş makinesi ve ekipmanların kullanımı için hususi bir teknik kişiye gereksinim var ise, onlar da ekiplere katılıyorlar” diyor. Ekiptekilere hususi ruhsal yardım destekleri verilmesini oldukca önemsediklerini de dile getiren Kocagöz, ellerinden geldiğince ekiptekileri desteklemeye çalıştıklarını, can kurtarma eğitimlerinin içinde temel ilk yardım, muhteşem haller ve kriz yönetimi için duygu fikir kontrolü ile ilgili eğitimler sağladıklarını ifade ediyor.

134 KİŞİ SAĞ ÇIKARILDI

Arama kurtarma eğitimleri için lüzumlu izinlerin, yetkili mercilerden alındığı bilgisini de paylaşan Kocagöz, “Madencilik tarafında tüm bilgilerimiz MAPEG acil durum koordinasyon merkezi ile paylaşılıp herhangi bir afet esnasında onların bilgilendirilmesi ve AFAD iş birliği ile emek verme yürütüyor. Bunun haricinde gene AFAD, ilgili Kaymakamlıklar, enerji tarafında ise EPDK, afet zamanlarında koordinasyonlardan görevli oluyor. Bu kurumların yönlendirmesiyle bölgeye en süratli şekilde intikal ediyoruz” diyor. Tüm ekip ve iş makineleri ile depremin ilk gününden itibaren sahada olduklarının vurgusunu da icra eden Kocagöz, sözlerini şu şekilde tamamlıyor: “Madenci arkadaşlarımız, İGA’nın gönüllüleri, enerjide bilhassa dağıtım şirketlerimizin ekipleri toplamda 134 kişiyi yıkıntı altından sağ olarak çıkardı. Adıyaman işletmemizin çalışanları, zelzele bölgesinde olmaları sebebiyle ellerinden geldiğince süratli bir halde arama kurtarma çalışmalarına dahil oldu. Adıyaman İşletmemizden maalesef sekiz arkadaşımızı kaybettik; bu vesileyle kendilerine Tanrı’tan rahmet temenni ediyorum. İnsanlarımız haricinde iki yavru köpek ve iki muhabbet kuşunu enkazdan sağ çıkardık. Muhabbet kuşlarını Artvin işletmemiz sahiplendi.”

EKİBİNİ BÜYÜTÜYOR

YK Enerji arama kurtarma ekibi çeşitli birimlerden ve kademelerden gönüllü çalışanı ile 38 kişiden oluşuyor. Ekip, gönüllü bulunduğunu bildiren kişiler arasından seçiliyor. Bilhassa mekanik, elektrik, inşaat vb. branşlardan el becerisi ve teknik bakış açısına haiz, fiziki ve ruhsal açıdan sıhhat durumları uygun kişilerden oluşturuluyor. Zelzele bölgesinde her bir gönüllü çalışanın mesleki yeterliliğine ve deneyimine uygun olarak vazife dağılımının yapıldığını söyleyen YK enerji Genel Müdürü Serhat Dinç, YK Enerji’nin arama kurtarma ekibini yeni gönüllülerle daha da büyütmesi ve lüzumlu eğitimlerin alınması için hazırlık yaptığının altını çiziyor. YK Enerji, akredite kurumlardan alınacak arama kurtarma, ilk yardım, makine ekipman kullanımı, temel yangınla savaşım, ekip emek vermesi, yaralı tahliye ve sedyeleme teknikleri benzer biçimde mevzularda alınacak şirket içi eğitimler ve tertipli tatbikatlarla oldukca daha disiplinli ve organize bir arama kurtarma ekibi kurulması, dolayısıyla oldukca daha çok canın kurtarılması için ilgili kurumlarla planlamalar yapıyor. YK Enerji arama kurtarma ekibi ise YK Enerji Genel Müdürü başta olmak suretiyle değişik birimlerde ve kademelerde görevli mühendisler, iş güvenliği uzmanları, itfaiye erleri, iş makinesi operatörleri, şoförler ve öteki teknik ekipten oluşuyor. Dinç, hâlihazırda YK Enerji’ye psiko-sosyal risk değerlendirme hizmeti veren ve Türkiye’nin en seçkin üniversitelerinden bilimsel niteliği olan ekibe haiz danışmanlık şirketi ile beraber bir ruhsal destek programı planladıklarının da altını çiziyor. Yasal uygunluk açısından bölgeye giden tüm destek ekiplerinin AFAD koordinasyonunda hareket etmesi icap ettiğini de vurgulayan Dinç, müdahale için AFAD dan izin alınması icap ettiğini, AFET bölgesinde AFAD koordinasyon merkezine personel ve ekipman sayılarının bildirilmesi icap ettiğini de ifade ediyor. Dinç, son olarak zelzele felaketinde arama kurtarma ekiplerinin 12 kişiyi sağ olarak kurtardığını da söylüyor ve konuşmasını şu şekilde tamamlıyor:

“Bunun yanı sıra birçok cenaze de yıkıntı altından çıkarılmıştır. Öteki taraftan hayatta kalan yurttaşlarımız için depremin ikinci gününden itibaren giyim, besin malzemesi, ilaç yardımlarının yardım TIR’larımızla ulaştırılması sağlanmış, üreteç ve aydınlatma gereksinimleri karşılanmış, konteyner sevkiyatı yapılmıştır. Holdingler düzeyinde halen insani yardım ve konteyner şehir kurulum emekleri devam etmektedir.”

ÇADIR KURMA EĞİTİMİ DE VERİYOR

Eksim Tüm ortaklık bünyesinde etkinlik gösteren Dicle Elektrik çalışanlarından oluşan Dicle Arama Kurtarma (DAK) ekibinde ise 18’i asil, dokuzu yedek olmak suretiyle 27 şahıs yer ediniyor. Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, bu kişilerin seçilirken ihtimaller içinde bir afette yaşanabilecek olumsuzluklara karşı hem ekipte arama kurtarma meydana getirecek hem de oluşabilecek olumsuzlukların önlenmesinde vazife alacak kişilere öncelik verdiklerini belirtiyor. Arvas, ihtimaller içinde bir afette yaşanacak enerji kesintisine karşı enerji sürekliliğini sağlayabilecek, yıkılan yapıda hasar tespiti yapabilecek, afet yerine ulaşımı sağlayabilecek, depo lojistik işini yapabilecek data ve beceriye haiz olan çalışanların bağlı bulundukları sekiz değişik müdürlük bünyesinden tamamen gönüllü olarak ekibe katılım sağladığının da altını çiziyor. DAK ekibinin, ilkin AFAD Diyarbakır İl Müdürlüğü uzmanları tarafınca verilen kuramsal eğitimlere katıldığını da sözlerine ekleyen Arvas, bu eğitimler esnasında ekiptekilere temel ilkyardım eğitiminin yanı sıra psikososyal destek, hiddet kontrolü, strese baş etme benzer biçimde mevzularda eğitimler verildiğini ifade ediyor. Ek olarak ortalama iki hafta devam eden eğitimler esnasında suni olarak hazırlanan yıkıntı alanlarında arama kurtarma malzemelerinin kullanımı, bakımı, onarımı, çadır kurma benzer biçimde konuların da uygulamalı olarak gösterildiğini söylüyor. AFAD’a akredite olan DAK ekibinin AFAD’ın çağrılarına direkt cevap verme zorunluluklarının bulunduğunu da kaydeden Arvas, DAK ekibinin dört kişinin Diyarbakır, üçünün de Adıyaman olmak suretiyle yedi kişiyi enkazdan sağ olarak çıkardığını, öteki taraftan onlarca kişinin sağ kurtarılmasında vazife aldıklarını da söylüyor.

TRAVMA YÖNETİMİ WEBİNAR’LARI

Liman işletmeciliği alanında etkinlik gösteren Polisan Tüm ortaklık iştiraklerinden Poliport, 17 kişilik arama kurtarma ekibiyle çalışmalara katıldı. Hatay Belen’de, arama kurtarma faaliyetlerine katılan ekibin, enkazlardan birçok kişiyi sağ olarak çıkardığını söyleyen Polisan Tüm ortaklık Grup İnsan Kaynakları Direktörü Mahmut Temiz, arama kurtarma ekibine zelzele bölgesinden döndükten sonrasında ruhsal destek sağladıklarının altını çiziyor. Tüm ortaklık, bunun yanı sıra tüm çalışanların katılımına açık afet sonrası travma yönetimi webinar’ları da düzenliyor. Kriz ve afet yönetimi, acil durum müdahale planları, kurtarma aksiyon planları, kurtarma faaliyetinin sevk ve idaresi benzer biçimde hususlar başta olmak suretiyle 33 ayrı başlıktaki eğitim programlarının da güncellendiği bilgisini veren Temiz, “İnsan Kaynakları Direktörlüğümüz ile SEÇ (Sıhhat Güvenlik Çevre) birimlerimizin koordinatörlüğünde yeni aksiyon planları yapmaya başladık. Zelzele başta olmak suretiyle tüm afetlere süratli ve kuvvetli müdahale yalnız devletimizin değil, bizim benzer biçimde şirket ve kurumların da topyekûn görevidir. Hiçbir vakit kullanmamıza gerek kalmamasını dilemekle beraber, burada haiz olduğumuz kasları güçlendirmeye devam edeceğiz.”

KONTEYNER KENT KURULUYOR

Limak Firmalar Grubu da zelzele felaketinin büyük yıkım yarattığı illerimizden Hatay’da ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli bir halde belirlenen iki ayrı noktada toplam 4 bin kişinin barınabileceği konteyner şehir kurmaya başladı. Yatak, battaniye, ısınma, elektrik, sıcak su, banyo ve hela benzer biçimde altyapı hizmetleri de Limak tarafınca sağlanacak konteyner kentlerin sayısı, gelecek günlerde oluşacak planlamalara gore daha da artırılacak. Felaketin yaşandığı ilk günden itibaren Limak, tüm iştirakleri ve tecrübeli ekipleriyle sahada oldu. Şirket yetkililerinden aldığımız bilgilere gore 200’ün üstünde iş makinesi ve ekipmanı afet bölgesine sevk edilmiş. Yetkililer, değişik bölgelerdeki tüm şantiyelerden afet bölgesine gönderilen bin kişilik arama kurtarma ve dağcı ekip ile bölgedeki çalışmalara devam ettiklerinin altını çiziyor.

DEPREM İÇİN AYRICA EĞİTİM VERİLİYOR

İGA İstanbul Havalimanı’ndan AFAD’a ilişik yardım ve takımlar, zelzele bölgelerine gönderilmeye devam ediyor. İGA bünyesinde çalışan tayyare kaza kırım söndürme ve kurtarma (ARFF), tayyare kaldırma, yangın, naturel afet arama ve kurtarma alanlarında uzman takımlar; yangın söndürme, arama ve kurtarma ekipmanları ile AFAD koordinasyonunda icra edilen orman yangınları ve depremler benzer biçimde afetlerde vazife alıyor. Ekiplerin, bugüne dek gönüllü olarak Milas/Bodrum orman yangınları, İskenderun Liman Yangını ve 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerde vazife almış olduğu, verilen bilgiler içinde. İGA yetkilileri yaşanılan büyük depremler sonrasında kriz masası oluşturan; bakanlıklar, valilikler ve güvenlik ile dirsek temasında emek harcayarak bölgeyi yakında takip eden İGA İstanbul Havalimanı da yardımların ve ekiplerin organizasyon sürecinde, afet bölgelerine 7/24 operasyonel destek sağladığının bilgisini paylaşıyor. Ek olarak İstanbul’un zelzele bölgesinde yer almasından dolayı gerek havalimanında gerekse şehirdeki depremlerle etkin savaşım edilebilmesi için zelzele kurtarma ekipmanlarının da ekibe tedarik edildiğini söyleyen yetkililer, bu mevzuda personelin ek olarak eğitildiğini de ifade ediyor.