NASA’nın Kızıl Gezegen üstündeki gözü, Mars‘taki kurumuş, ilkel nehirlere dair kanıt elde etti.

Uzay ajansının Mars Bulgu Uydusu, Kızıl Gezegen’in yüzeyinde suların akmış olduğu ve ikliminin ılıman olduğu milyarlarca yıl öncesine ilişkin başka bir dönemin fotoğrafını çekti. NASA, görüntüyü “Gezegen Fotoğrafçılığı Günlüğü”nde yayınladı.

NASA görselle ilgili şu ifadeleri kullandı: “Aeolis Planum’daki bu sırtların görüntüsü, antik nehirlerin ve bugünkünden oldukça değişik bir Mars’ın öyküsünü konu alıyor.”

Aşağıda gördüğünüz bu “dolambaçlı” oluşumlar, nehirlerde akan suyun bir zamanlar çakıl taşları doldurmuş olduğu ve kıyılarda daha ince taneli malzemelerin su yolunu çevrelediği zamanlardan kalma. NASA şöyleki diyor: “Dere yatağının çakıllı olması ve çevresinin ince taneli olması, jeologların ters kanallar olarak adlandırdığı acayip bir fenomenden kaynaklanmış olabilir. Dere kuruyup kaybolduktan sonrasında, ince taneli kumuldan oluşan çevre/üst kısmı kolayca aşınabilir ve çakıllı dere yatağı yüksek bir sırt olarak kalır.”

Bu uzun soluklu jeolojik oluşum, antik nehirlerin Mars üstünde nerelerden kıvrılarak aktığını gösteriyor.

Mars’taki antik nehirlerin kurumuş kanıtları
Credit: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona
Mars’taki geçmiş nehirlerden kalan “sırtlara” yakından bir bakış
Credit: NASA / JPL-Caltech / University of Arizona

NASA’nın uzay aracı, Mars ovalarının ortalama 267 kilometre üstünden bu görüntüyü elde etti. Mars uydusu, oldukça detaylı fotoğraflar çekebilen büyük bir kamera taşıyor ve bu kameraya kabiliyetlerine uygun şekilde “Yüksek Çözünürlüğünde olan Görüntüleme Deneyi” yada HIRISE deniyor.

Mars, Dünya’nın aksine, büyük seviyede atmosferini yitirmiş durumda ve bu da onu yoğun şekilde kuru ve çölleşmiş bir gezegen yapıyor. Günümüzde Mars, Dünya’daki en kuru çölden bin kat daha kuru. Bunu radyasyona maruz kalmış yüzeyi ile birleştirirseniz, yaşamın hayatta kalması için sıkıntılı bir ortamla karşı karşıya kalırsınız. Sadece NASA’nın bir otomobil büyüklüğündeki Perseverance gezgini şu anda Mars’ın yüzeyinde geçmişte gezegende var olması olası ilkel yaşamın potansiyel işaretlerine dair araştırma yapıyor.

Gelecekte, başka araçlar da NASA’nın Mars’taki uydu ve gezginlerine katılabilir. Uzay ajansı, Mars çölü üstünde saatte ortalama 217 kilometre hızla süzülebilecek kompakt bir Mars uçağı mevzusunda araştırma halletmeye başladı. Ve bigün, öncü astronotlar Mars’ın kızıl toprağına adım atabilir.


Mark Kaufman’ın haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi