Diyabetin çeşitli organlarda yarattığı etkilerin istenmeyen sonuçlara kadar ilerleyebildiğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Erdem Türemen, “Diyabet hastalığı iyi bir takip ve hasta uyumuyla denetim altına alınabilir. Bilhassa bilgili hareket etmek ve tedaviye uyum sağlamak hastaların yaşam standardını yükseltiyor” dedi. Toplumda Tip 2 diyabetin daha sık görüldüğünü vurgulayan Dr. Türemen, Tip2 diyabetin kilo ile direkt bağlantısından bahsederken, hareketsizlik, tv seyretme, tablet ve telefon kullanma saatlerindeki artış ile sağlıksız beslenmenin bu hastalığı tetikleyebildiğine dikkat çekti.
Diyabeti önlemek mümkün
Dr. Türemen ailesinde diyabet öyküsü olanların daha dikkatli olması icap ettiğini belirtirken, “Kurnaz bir hastalık olan diyabette ailesinde diyabet geçmişi olan, fazla şişman, hipertansiyon hastası, kalp hastası ve kolesterol problemi yaşayan kişiler en riskli gruplar. Bu aşamada risk gruplarına uygulanacak tarama testleri diyabet hastalığının erken teşhis edilmesi için mühim” diye konuştu. Halk içinde “gizli saklı şeker” olarak malum dönemde, diyabeti yavaşlatmanın mümkün bulunduğunu söyleyen Dr. Türemen, “Yaşam tarzını değişiklik yapmak, tertipli spor yapmak ve sıhhatli beslenmek diyabet riskini azaltıyor. Bu zamanda mühim olan kilo kontrolünü sağlamak. Bunun için de tertipli beslenmek ve hareket etmek oldukça mühim” dedi.
Hareketsiz yaşam tetikliyor
Aşırı kiloluluk ve hareketsiz yaşam tarzının artmasına paralel olarak dünyada diyabetin arttığına dikkat çeken İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Turan, “Her 10 yetişkinden 1’inin diyabeti olduğu biliniyor, gene bu hastaların yarısı diyabete haiz olduklarından habersiz yaşıyor” dedi.
Doç. Dr. Turan, “Tip 1 diyabet, pankreasın otoimmün nedenli insülin üreten hücrelerinin harabiyeti ile gelişir. Harabiyet yüzde 80’nin üstünde olunca diyabet kliniği ortaya çıkar. Hastalar daha genç yaştadır, zayıflardır ve tedavide insülin kullanmak zorundadır. Tip 2 diyabet ise tüm diyabet formlarının yüzde 90’ını oluşturur. Yaş, aşırı kiloluluk, genetik, hareketsiz yaşam ile ilişkili insülin tesirinde azalma ile ortaya çıkar. Hastalar daha şişman ve ileri yaştadır. Yaşam seçimi değişikliği, ağızdan ilaçlar ve gerektiğinde insülin tedavide kullanılır. Gebelik diyabeti bilhassa gebeliğin son haftalarında ortaya çıkar ve gebelikten sonrasında çoğunlukla kaybolur” diye konuştu.Doç. Dr. Turan diyabet tedavisinde yeni yöntemler geliştirildiğini belirtirken, “Uzaktan sıhhat sistemi uygulamaları, bilişim teknoloji ürünleriyle diyabetliler ve sıhhat profesyonelleri arasındaki coğrafi engelleri kaldırarak, sıhhat hizmetlerine toplumdaki her insanın ulaşmasına olanak veriyor” diye konuştu.
Bunlara dikkat
Dr. Türemen, diyabet hastalarına egzersiz
önerilerini şöyleki sıraladı:
Egzersize yavaş ve düşük hızda başlayıp giderek tempoyu artırın. Kendinizi aşırı zorlamayın.
Yanınızda devamlı diyabet hastası olduğunuzu belirten bir yazı, bilezik taşıyın.
Haftada 3-5 kez yürüyüş yapın.
Ayak probleminiz var ise yüzme ve bisiklet şeklinde ayağa daha azca yük bindiren sporları tercih edin.
Spor ayakkabınızı ve spor kıyafetlerinizi her an görebileceğiniz yerlerde tutun. Böylece egzersiz her an aklınızda olacaktır.
Ayaklarınızı kızarıklık ve su toplamasına karşı sık sık deneyin.
Egzersiz süresince yanınızda glukoz deposu besinler bulundurun.
Geç vakitlerde egzersizden kaçının, tek başınıza egzersiz yapmayın.
Adımsayar kullanın ve 10000 adımı hedefleyin.
Egzersiz öncesi ve sonrası kan şekerinizi ölçün.
Hareketsiz yaşam tetikliyor
Aşırı kiloluluk ve hareketsiz yaşam tarzının artmasına paralel olarak dünyada diyabetin arttığına dikkat çeken İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Turan, “Her 10 yetişkinden 1’inin diyabeti olduğu biliniyor, gene bu hastaların yarısı diyabete haiz olduklarından habersiz yaşıyor” dedi.
Doç. Dr. Turan, “Tip 1 diyabet, pankreasın otoimmün nedenli insülin üreten hücrelerinin harabiyeti ile gelişir. Harabiyet yüzde 80’nin üstünde olunca diyabet kliniği ortaya çıkar. Hastalar daha genç yaştadır, zayıflardır ve tedavide insülin kullanmak zorundadır. Tip 2 diyabet ise tüm diyabet formlarının yüzde 90’ını oluşturur. Yaş, aşırı kiloluluk, genetik, hareketsiz yaşam ile ilişkili insülin tesirinde azalma ile ortaya çıkar. Hastalar daha şişman ve ileri yaştadır. Yaşam seçimi değişikliği, ağızdan ilaçlar ve gerektiğinde insülin tedavide kullanılır. Gebelik diyabeti bilhassa gebeliğin son haftalarında ortaya çıkar ve gebelikten sonrasında çoğunlukla kaybolur” diye konuştu.
Doç. Dr. Turan diyabet tedavisinde yeni yöntemler geliştirildiğini belirtirken, “Uzaktan sıhhat sistemi uygulamaları, bilişim teknoloji ürünleriyle diyabetliler ve sıhhat profesyonelleri arasındaki coğrafi engelleri kaldırarak, sıhhat hizmetlerine toplumdaki her insanın ulaşmasına olanak veriyor” diye konuştu.
Her 5 saniyede bir şahıs ölüyor
Diyabetin 21. yüzyılın en büyük sıhhat problemlerinden biri bulunduğunu belirten Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşegül Atmaca, “Dünyada her 5 saniyede bir şahıs diyabet sebebiyle yaşamını kaybediyor” dedi.
Internasyonal Diyabet Federasyonu’nun verilerini paylaşan Prof. Dr. Atmaca, “2021 verilerine bakılırsa 20-79 yaş arasındaki dünya nüfusunun 537 milyonu diyabetle yaşıyor. Bunun anlamı her 10 kişiden 1’i diyabetli. Bu sayının 2045 senesinde 783 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Devletimizde ise ortalama 9 milyon diyabetli kişinin olduğu tahmin ediliyor. Bu sayının 2045 senesinde 13 milyona çıkacağı hesaplanıyor. Diyabetli fert sıklığında Avrupa’da birinci sıradayız. Artış bu şekilde devam ederse ülkemiz 2045 senesinde, dünyada erişkin toplumda en fazla diyabetli kişinin yaşamış olduğu ilk 10 ülke arasına girecektir” dedi.
Prof. Dr. Atmaca, “Dünya genelinde diyabet ile yaşayan bireylerin yüzde 50’sine tanı konulmadığını biliyoruz. Her iki diyabetliden biri diyabetinin bilincinde değil fakat bu kişilerde hastalık bir taraftan kalp damar sistemi başta olmak suretiyle birçok organa zarar vermekte.Körlüğün, böbrek yetmezliğinin, travmaya bağlı olmayan bacak kayıplarının, kalp krizi ve inmelerin en sık sebebi diyabettir. “ diye konuştu.
Okulda Diyabet Programı Eğitim Platformu yayında
Diyabetli evlatların yaşam standardını yükseltmek ve Tip 1 diyabetin erken tanısına destek olmak amacıyla T.C. Ulusal Eğitim Bakanlığı, T.C. Sıhhat Bakanlığı ve Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği tarafınca Sanofi Türkiye’nin koşulsuz desteğiyle hayata geçirilen Okulda Diyabet Programı kapsamında, bu yıl mühim bir adım daha atılarak bir eğitim platformu hizmete açıldı.
Programın koordinatörü Prof. Dr. Şükrü Hatun, “Devletimizde 18 yaş altında 30 bin dolayında Tip 1 diyabetli çocuk bulunmakta ve bunların minimum 23 bini okul çağındaki çocuklar. Diyabetli çocuklar haftada minimum 30 saatlerini okulda geçiriyor. Bu programın amacı, diyabetli evlatların okuldaki bakımlarını güçlendirmek, öğretmen ve öğrencilere çocuklarda diyabet bulgularını öğreterek erken tanı konmasına destek olmak” dedi.
